Rusya’nın geçtiğimiz hafta Avrupa’ya yolladığı doğalgazı büyük oranda kesmesi sonrası yüzde 43’lük bir ralli yapan doğalgaz fiyatları yükselmeye devam ediyor. Rusya’nın tedarikte yaptığı yüksek kesintiler Avrupa ülkelerini kırmızı alarma geçirirken hudutlu dağıtım ihtimalinin artmasına neden oldu.
Kuzey Akım boru çizgisinden iletilen doğalgazın yüzde 40 civarında kalmasıyla birlikte gösterege gaz fiyatları yüzde 8 yükseldi.
Gazprom CEO’su Alexey Miller boru sınırlarının çalışması için elzem olduğunu söylediği gaz türbinleriyle ilgili yeni bir gelişme olmadığını münasebetiyle tedarikin düşük düzeyde devam edeceği ihtarında bulundu.
Bu durumun Avrupa’da en önemli tüketici ülkeleri kış ayları için tuttuğu rezervlerden kullanım yapmak zorunda bıraktığı belirtiliyor.
Avrupa’nın en büyük alıcılarından Almanya, İtalya, Fransa’ya yollanan gaz ölçüsünde önemli kesintilere gidilmesi sonrası Avrupa Komitesi Rusya’yı enerjiyi şantaj emelli kullanmakla suçladı.
“Rusya gazı kasıtlı kısıyor”
Rusya’nın gaz kesintilerine giderek Avrupa üzerindeki tesirini artırmaya çalıştığı sıralarda Kiev’i ziyaret eden Alman ve İtalyan başkanlar Moskova’yı tedariki kasıtlı biçimde kısmakla suçladı.
Almanya İktisat Bakanı Robert Habeck bahisle ilgili,“Tedarik güvenliği şu anda itimat altına alındı. Fakat durum ciddiyetini koruyor” derken Alman hükümetinin vatandaşlarına tüketimlerini kısma daveti yaptığı ve ülkede ışıkların açık tutulması için kömür santrallerine daha fazla bağlı kalacağı belirtiliyor.
Avrupa bir müddettir öteki kaynaklardan daha fazla tedarik sağlayabilmek için dünya genelinde arayışına devam ediyor ve oluşabilecek açıklar için sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatını artırmaya çalışıyor.
Ancak Teksas’taki Freeport LNG tesisindek yaşanan yangının tesisteki meseleleri uzatması kıtanın açık verdiği ölçüsü sağlamak için bel bağladığı nakliyatların azalmasına neden oldu. Bununla birlikte Avrupa ülkeleri global piyasanın da sıkıştığı bir vakitte Asyalı alıcılarla rekabet etmek zorunda kaldılar.
“Tekrar eden bu piyasa gerilimi kısa vadede Rus gazından vazgeçmenin ne kadar sıkıntı olacağına dair bir ihtar niteliğinde” yorumunu yapan danışmanlık firması Timera Energy, “Avrupa’nın Rus boru sınırlarından gelen doğalgaza bağımlılığını azaltması için Asya ve Güney Amerika’dan alıcılarla LNG için artan oranda rekabete girmesi gerekiyor. Bu da geçtiğimiz hafta gördüğümüz üzere daha yüksek fiyatlar manasına geliyor” değerlendirmesinde bulundu.
Kesintiler devam ederse İtalya acil durum planını devreye alabilir
Avrupa’nın en büyük alıcılarından İtalyan Eni SpA, Pazartesi günü yapılacak tedariki kısmen konfirme edebildi. Bloomberg’e konuşan mevzuya yakın kaynaklara nazaran Rusya’nın tedarikte kesintiye devam etmesi halinde İtalya firmalara güç tüketimini kısmalarını istemenin de dahil olduğu tedbirleri içeren acil durum planını bu haftadan itibaren devreye alabilir.
Avrupa’nın en büyük Rus gazı alıcısı olan Uniper SE’nin geçtiğimiz hafta sipariş ettiği ölçüden yüzde 60 daha az doğalgaz tedarik edebildiği belirtilirken Fransa’da Engie SA ve Avusturya’da OMG AG’nin de kesintilerden önemli biçimde ziyan gördüğü bedellendiriliyor.
