İngiltere İçişleri Bakanı Priti Patel, Irak ve Afganistan’daki hatalara ait evrakları yayımlayan WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange’ın ABD’ye iade edilmesi kararını imzaladı.
İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Hem sulh ceza mahkemesi hem de yüksek mahkemenin değerlendirmesinin akabinde 17 Haziran’da sayın Julian Assange’ın ABD’ye iadesine karar verildi.” denildi.
Açıklamada, Assange’ın karara itiraz için 14 günlük müddeti bulunduğu aktarıldı.
WikiLeaks’ten yapılan açıklamada ise karara reaksiyon gösterilerek, “Bugün, basın özgürlüğü ve İngiliz demokrasisi için kara bir gün. Bu ülkede söz özgürlüğünü önemseyen herkes, İçişleri Bakanı’nın Julian Assange’ın suikastını planlayan ABD’ye iadesini onayladığı için derin bir utanç duymalıdır.” sözüne yer verildi.
“Basın özgürlüğünün hudutlarını artık yabancı kanunlar belirliyor”
Assange’ın yanlış bir şey yapmadığı, cürüm işlemediği, gazeteci ve yayıncı olarak işini yaptığı vurgulanan metinde, “Bu ülkede basın özgürlüğünün hudutlarını artık yabancı kanunlar belirliyor ve kesimin en itibarlı mükafatlarını kazanan gazetecilik bu hale geldi.” denildi.
Karara itiraz edileceği tabir edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Bugün, savaşın sonu değil. Bu yalnızca yeni bir yasal savaşın başlangıcı. Tüzel sistem üzerinden temyize gideceğiz, bir sonraki temyiz, Yargıtayda olacak. Sokaklarda daha yüksek sesle uğraş edip, daha çok bağıracağız, örgütleneceğiz ve Julian’ın öyküsünü herkese anlatacağız.”
175 yılla yargılanabilir
Nisan 2019’dan bu yana İngiltere’de tutuklu bulunan Avustralya doğumlu Assange’ın ABD’ye iade edilmesi durumunda 175 yıl mahpusla yargılanabileceği belirtiliyor.
Özellikle Amerikan ordusunun Irak ve Afganistan’da “savaş suçu” olabilecek aksiyonlarına ait binlerce saklı evrak yayımlamakla suçlanan Assange’ı Washington casusluktan yargılamak istiyor.
Assange destekçileri de davanın basın özgürlüğüne önemli bir taarruz olduğunu belirtiyor.
Assange’ın dava süreci
Assange’ın kurduğu WikiLeaks, 2010’da ortalarında ABD’nin Irak ve Afganistan’da işlediği kabahatleri da delillendiren çok sayıda bilinmeyen belgeyi yayımlamıştı.
ABD’nin casuslukla suçladığı ve iadesini istediği Assange, hakkında tecavüz ve cinsel taciz suçlamalarıyla açılan davalar için İsveç’e iadesi gündemdeyken, Haziran 2012’de Ekvador’un Londra Büyükelçiliğine sığınmıştı.
Assange, Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019’da çıkarılarak gözaltına alınmış ve “kefaletle hür bırakılma kurallarını ihlal etmekten” tutuklanarak Londra’daki Belmarsh Hapishanesi’ne konulmuştu.
Mahkeme, Assange’ı bu hatadan 50 hafta mahpusa mahkum etmişti. 50 haftalık cezasını dolduran Assange’ın iade talebi çerçevesinde tutuklu kalmasına karar verilmişti.
Duruşmaların akabinde 4 Ocak 2021’de Assange’ın intihar riskinin yüksek olduğu ve ABD hapishanesinde özel idari tedbirlere tabi tutulacağı, bilhassa de istihbarat topluluğunun kendisine düşman olması nedeniyle “gerçek bir risk altında” olduğu gerekçesiyle ABD’nin iade talebi reddedilmişti. ABD ise karara itiraz etmişti.
ABD, temyizi kazanabilmek için WikiLeaks kurucusunun yüksek güvenlikli hapishanelerde tutulmayacağı ve mahpus cezasını ülkesi Avustralya’da çekebileceği taahhüdünde bulunmuştu.
Savunma takımı ise CIA’in, Assange’ı Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinde saklandığı sırada kaçırma ve öldürme planı yaptığına ait haberleri destek göstererek can güvenliğine vurgu yapmıştı.
10 Aralık 2021’de Yüksek Mahkeme, verilen teminatları kâfi bularak alt mahkemenin kararını bozmuş ve Assange’ın ABD’ye iade edilebileceğine hükmetmişti. Bunun üzerine Assange’ın savunma grubu, davayı Yargıtaya taşımak için Yüksek Mahkemeye müsaade müracaatında bulunmuştu.
Yargıtay da 14 Mart’ta verdiği kararla Assange’ın ABD’ye iade edilebileceği istikametindeki karara itirazını reddetmişti.
20 Nisan’da da Westminster Sulh Ceza Mahkemesi’nin iadeye hükmetmesiyle bahis en son karar için İçişleri Bakanı Priti Patel’in önüne gitmişti.
