Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof Dr Nevzat Tarhan çocuklara bilhassa 0 3 yaş ortasında beşevler Escort telefon ya da tablet verip yalnız bırakmanın onları otizm adayı haline getirebileceğini söyledi
Üsküdar Üniversitesi’nden yapılan açıklamaya nazaran Sıhhat Bakanlığınca otizmli bireylerin aileleri için Otizm Spektrum Bozukluğu OSB Aile Rehberi cebeci Escort hazırlandı Otizm sıklığının 20 yılda 200 kat arttığı belirtilen rehberde fazla teknolojik alet kullanımına dikkat çekildi
Açıklamada görüşlerine yer verilen Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof Dr Nevzat Tarhan otizm kolej Escort spektrum bozukluğu da denilen otizmin nöro gelişimsel bir hastalık olduğunu belirterek hastalığın geniş bir yelpazede farklı özelliklerle görüldüğünü kaydetti
Asperger sendromunda bireyin çok zeki olmasına rağmen toplumsal ilgilerinin çok zayıf olduğunu belirten Tarhan Asperger sendromunda kişinin mantıksal zekası çok yüksek İki ay sonra ayın 28 inin hangi güne denk geldiğini çabucak hesaplıyor ve söylüyor lakin oturup birisiyle sohbet edemiyor konuşamıyor Herkes gülüp espri yapıyor o anlayıp gülemiyor katılamıyor Duygusal okuryazarlığı zayıf Bu zihin kuramı yalnızca beşerde var Öbür canlılarda yok sözlerini kullandı
Tarhan ileri seviyedeki otizmli çocuklarda genetik olarak zihin kuramı oluşturmayla ilgili gen olmadığını aktararak yapılan çalışmaların otizmin yüzde 10 15 inin genetik kaynaklı yüzde 70 80 inin ise sonradan geliştiğini gösterdiğini kaydetti
Otizmli bireylerde ince motor maharetler ve kaba motor maharetlerin olmasına karşın kişinin duygusal transfer yapamadığını belirten Tarhan Otizmli bir çocuk vaktinde yürüyebiliyor Mesela 1 yaşında yürüyor fakat gecikmiş konuşma ortaya çıkıyor Çocuk toplumsallığı ve duygusallığı öğrenemiyor Herkes güldüğü vakit o gülemiyor Duygusal transfer yapamıyor Göz teması kuramıyor Beyni daha çok kolay öğrenmeye yönelik şeylerle ilgileniyor Mesela ileri otistik bir çocuğu kucağınıza alınca kutu üzeredir ve reaksiyon vermez Ancak sağlıklı bir çocuk kolaylıkla bir münasebet kurabilir değerlendirmesinde bulundu
Ailelerin çocuklarını çok yeterli gözlemlemesi gerekiyor
Prof Dr Nevzat Tarhan ailelerin çocuklarını çok yeterli gözlemlemesi gerektiğine dikkati çekerek Çocuk göz teması kuramıyorsa hislere karşılık veremiyorsa anne ve babanın gülümsemesine karşılık veremiyorsa otizmden şüphelenmek lazım Otizm 1 yaşında bile yakalanabiliyor Çocukta gecikmiş konuşma varsa genelde 3 4 yaşında yakalanıyor Gecikmiş konuşmadan diğer öteki öncül belirtiler de bulunuyor tabirlerini kullandı
Sağlık Bakanlığının otizmle ilgili hazırladığı kitapçığa değinen Tarhan Çok başarılı bir çalışma Emeği geçenlere teşekkür ediyorum Bu çok işe yarayacak bir kitapçık olacak Aileler erken teşhisle ilgili Sıhhat Bakanlığı web sayfasından indirip inceleyebilirler Orada çok hoş bilgiler var değerlendirmesinde bulundu
Tarhan çocuğun otizm olma riskinin daha evvelki yıllara oranla artış gösterdiğini aktararak şunları kaydetti
Son yıllarda resmi istatistiklere nazaran yüzde 200 arttı Artan kısmı genetik olan otizm değil öğrenilmiş otizm Kişi olağanda otistik olmaz lakin aile bağlarının zayıf olması toplumsal öğrenmenin zayıf olması duygusal öğrenmenin zayıf olması tek istikametli öğrenme olduğu için çocuk yalnızca aşikâr bir alanda başarılı oluyor Başka alanlarda başarısız oluyor İzole bir halde yalnız oluyor Şu anda toplumsal izolasyon ve yalnızlık insanlığın gençlerin hastalığı durumunda Otizm aslında içe kapanıklık ve yalnızlık hastalığıdır Otistik kişi başka bir dünyada başka bir hayat içerisinde yaşıyor Temel gereksinimlerinin karşılanması kâfi oluyor otistik kişi diğer bir şey aramaz
Öğrenilmiş otizmin ekseriyetle yatkınlık geni olanlarda süratle çıktığını aktaran Tarhan otizmin yatkınlık geni olmayanlarda çok ileri derecede uyaran mahrumiyeti varsa ortaya çıkabildiğini bildirdi
Tarhan otizmin en büyük ilacının toplumsal temas olduğunu belirterek Birebir eğitimle eksikler tamamlanır fakat kişinin toplumsal ve fizikî teması çok değerlidir Toplumsal medya kavramı yanlış kullanılıyor Aslında toplumsal medya toplumsal medya değil sanal medyadır Orada toplumsallık yok Yalnızca sanal bir ortamda görüşme var Toplumsal olması için yüz yüze olması lazım insanların birbirine dokunması lazım Çocuk için de birebiri geçerlidir Çocuğun koşması oynaması eğlenmesi lazım tabirlerini kullandı
4 yaşına kadar bunu düzelttik düzelttik düzeltmedik ondan sonra beyin kendini kapatıyor
Prof Dr Nevzat Tarhan çocuklarda teknoloji kullanımının sonlu ve denetimli olması gerektiğini belirterek tek istikametli uyarımın çocuğun üzerindeki olumsuz tesirlerini şöyle anlattı
Teknolojinin bilinçsiz kullanımı çocuğu toplumsal izolasyona götürüyor Tek taraflı öğrenme yapıyor Öğrenilmiş otizmin birinci belirtisi gecikmiş konuşmadır ve bu durum tanınan psikiyatride klip sendromu diye geçiyor Klip sendromunda çocuk tek taraflı bildiriye maruz kalıyor Ekseriyetle bir müzik kanalı açık oluyor ve çocuk daima dönen klipleri izliyor Çocuk rastgele bir efor göstermiyor Baş yorma ve öğrenme yok Yalnızca cümbüş var Çocuk kendini oraya kaptırıyor Bu nedenle ‘ucuz bakıcı’ diyoruz Anne de çocuğa tableti ya da akıllı telefonu veriyor ya da televizyonu açıyor Çocuk tek istikametli maruziyet yaşıyor Beyni yalnızca görsel algı alıyor Çocuk sözcük üretme gereksinimi hissetmediği için beynin o bölgesi köreliyor 4 yaşına kadar bunu düzelttik düzelttik düzeltmedik ondan sonra beyin kendini kapatıyor Ondan sonra öğrenmek çok zorlaşıyor Çok özel gayret ve eğitimlerle oluyor
Teknolojiden kaçınmanın mümkün olmadığını vurgulayan Tarhan Özellikle teknoloji ile münasebetimiz bizim toplumsal bağlantımızın bir kesimidir Teknoloji ile alakamız sağlıklı değilse biz çocuklarımızı otizm adayı yaparız Bunu katiyetle çok açık söyleyebiliriz Çocuklarımıza bilhassa 0 3 yaş ortasında telefon ya da tablet verip yalnız bırakmak onları otizm adayı haline getirir Duygusal ihmal çocuğa ziyan verir ikazında bulundu
Otizmin en büyük özelliği empati yoksunluğudur oburlarının hislerini okuyamazlar
Tarhan çocukların irtibat kurmayınca hayatı öğrenemediğini belirterek hayvan beyninin öğrenmiş olarak dünyaya geldiğini insan beyninin ise insani bedelleri dünyaya geldikten sonra öğrendiğini bildirdi
Çocuğun empatiyi öğrenmesi gerektiğini aktaran Tarhan Otizmin en büyük özelliği empati yoksunluğudur oburlarının hislerini okuyamazlar Kendi hislerini da birçok vakit okuyamazlar Empati yoksunluğu bu asrın en büyük meselesidir Şu anda dünyanın en çok yoksulluk ve fakirlik çektiği alandır Bu manevi fakirliktir Onun da ana konusu empati yoksunluğudur sözlerini kullandı
Tarhan büyükşehir hayatının çocukların sosyalleşmesindeki pürüzlerden biri olduğunu belirterek şunları kaydetti
Eskiden çocuğun yürümeye başladıktan sonra arkadaşları oluyordu Mahallede arkadaşları ve komşuları vardı Onlarla toplumsal temas içinde hayatı öğreniyordu Lakin artık apartman çocuğu Annenin öbür imkanı yok çocuğu toplumsal medya ya da akıllı telefona bağlıyor Bu çocuğa ziyan veriyor O nedenle çocuğun toplumsallaşması için 3 yaşında kreşe verilmesi öneriliyor Çocuk annesi ve babası dışında öteki kimseyi görmüyorsa her gün 2 3 saatlik toplumsal alanlara götürülmesi lazım Anaokulu ve okul öncesi eğitimler çok kıymetli Okul öncesi eğitim güzelse çocuk otizmle ilgili risk grubundaysa direk otizm başlamayabiliyor Okul öncesi 0 3 yaş eğitim bütün dünyada otizmin devası olarak düşünülüyor
Oyunun çocuğun gelişiminde çok değerli bir yeri olduğunu aktaran Tarhan Çocuğun en önemli işi oyundur Çocuk oyunda kendini tabir eder ve yaşar Çocuğun en büyük iki muhtaçlığı vardır biri oynamak başkası de sevilmek Bu ikisi varsa uyuyan otizm bile varsa canlanmıyor Riski varsa da risk kümesinde tetiklenmiyor değerlendirmesinde bulundu
