Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Sürdürülebilir Tarım ve Alışılmış Bitki Kaynakları Ana Bilim Kısmı Başkanlığı, Kastamonu Ticaret ve Sanayi Odası, Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü, İhsangazi Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü ile İhsangazi Belediyesi tarafından siyez buğdayının tohumunun tescillenmesi hedefiyle 2016 yılında çalışma başlatıldı.
Proje kapsamında 2016 yılında siyez buğdayı hasat periyodunda İhsangazi’den 40, Seydiler’den 5, Kastamonu merkezden 4 ve Devrekani’den de 1 çiftçi olmak üzere toplam 50 çiftçinin tarlasından siyez buğdayı başakları alındı.
Toplanan siyez buğdayı başaklarından elde edilen tohumlar, 2016 yılından bu yana her yıl hem İhsangazi ilçesinde hem de Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü deneme parsellerine ekildi.
Tamamlanan çalışma kapmasında siyez tohumları, Tarım ve Orman Bakanlığınca “Mergüze” ve “Ata” isimleriyle tescillendi.
İhsangazi Belediye Lideri Hayati Sıhhat, AA muhabirine, siyezin İhsangazi ilçesiyle özdeşleştiğini söyledi.
İlçede yıllardır siyez tarımı yapıldığını belirten Sıhhat, “Son 20 yıldır Türkiye’de tanınırlığının artması, içindeki besin kıymetlerinin sıhhat açısından ehemmiyetinin fark edilmesiyle ilgi görmeye başladı. Bilhassa genetiğiyle oynanmamış bir çeşit olması, 10 bin yıllık geçmişinin bulanması bunu çok daha kıymetli kılmaktaydı. Biz de atalarımızdan bize miras kalan siyez tohum çeşidini yaşatarak bizden sonraki kuşaklara nasıl genetiği değişmeden devredebiliriz noktasında önemli çalışmalar yürüttük.” dedi.
Türkiye’de 20 yıldır siyez şenliği yapan tek ilçe olduklarını lisana getiren Sıhhat, “Siyezin Türkiye’de tescilli bir tohum çeşidi bulunmamaktaydı. 5-6 yıllık mühlet zarfında yapılan deneme üretimlerinde en düzgün 2 çeşit seçilerek 15 Nisan’da Bakanlığımızın ilgili ünitesince tescillendi. Bunlardan bir adedinin ismi Mergüze, bir adedinin ismi ise Cet siyezi oldu. Mergüze, ilçemizin bundan evvelki ismidir. Burada bir ahde vefa örneği de sergilendi.” diye konuştu.
Sıhhat, Türkiye’nin değişik yerlerinde siyez tarımı yapan çiftçilerin tohum talebi bulunduğunu, daha evvel tescilli tohum olmadığı için bilinçsiz tohum satışı yapıldığını anlattı.
Tescilli tohumların Kastamonu ve İhsangazi’ye önemli kazanımlar getireceğinin altını çizen Sıhhat, şunları kaydetti:
“Verimliliğin ve kalitenin artırılması, üretimde kararlılığın sağlanması, kaliteli eser yetiştirilmesi sağlanacak. Tohumun tescillenmesiyle siyezin Tarım ve Orman Bakanlığınca kayıt altına alınması, tanınmasına vesile olacak. Sertifikalı tohum olarak ülkemizde ve yurt dışında satışı, birebir vakitte da bu tohumdan elde edilen eserlerin satışı yapılabilecek. Bakanlığın verdiği sertifikalı tohum takviyelerinde de yararlanılabilecek. Tohum çeşitlerinin Türkiye’nin değişik yerlerinde satışının yapıldığı Tarım Kredi Kooperatifi üzere birliklerde de artık Kastamonu’dan Mergüze ve Cet siyezi ismiyle tohum çeşitlerimiz raflarda yerini almış olacak.”
Siyez üreticisi İrfan Çakal da siyez tohumunun tescillenmesinden ötürü memnun olduğunu vurgulayarak, “Bizim için gurur verici. Yardım eden, emeği geçen tüm kurumlara teşekkür ediyoruz. Mergüze ve Cet siyezimizi geleceğe taşımak için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.” tabirini kullandı.