Güldağ İstanbul Sanayi Odası’nın klâsik 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması açıklandı 53’üncüsü bu yıl Lisana Escort Bayan kolay Çok değerli bir data kaynağı Türkiye açısından Hazırlayanların eline emeğine sıhhat Ayrıntısına girmeyeceğim Lakin İSO Lideri Erdal Bahçıvan’ın iki açıklamasını vurgulamak istiyorum Bir ‘enfl asyon endüstrici için büyük gerilim Bayan escort kaynağı’ kelamı İkincisi kısa vadeli borçlanmalar şirketlerimizin üzerinde değerli bir yük kelamı Epeydir durum bu natürel Lakin dünyadaki gelişmelere bakınca ABD’deki enfl asyon tasalarını dikkate alınca hammadde fiyatlarında hala süren escort dalgalanmaları münasebetiyle ortaya çıkan ek finansman muhtaçlıklarını göz önünde tutunca sanki diyorum orta vadede borçlanma konusunda bir eza yaşar mıyız
Ağaoğlu Daha evvel Fortune Mecmuası’nın Genel YayınYönetmeni olarak Fortune 500 eskort listesi yayınlıyorduk Ve o listeyle ilgili tahlil manasında bayağı çalışıyordum O tahlillerde ne gördün derseniz aslında bakarsanız ciro bazında yüzde 2 5 3 civarında finansman maliyeti vardır Dikkat edin artışı eskort bayan ya da azalışı değil kendisi Son İSO 500 Araştırması’na baktığımda yüzde 13 14 civarında satılan malın maliyeti içinde hissesi var Finansman maliyeti diye konuştuğumuz sayı çok göze batmakla birlikte gerek satılan malın maliyeti gerekse ciro bazında baktığınızda aslında ana kalemi oluşturmuyor Satılan malın maliyeti içinde hangi işi yapıyorsanız o işin kendi ham hususu var öncelikle Bilançolara yansıyan kısmıyla çok hakikat bulmuyorum lakin işin finansa ulaşabilme ve uygun şartlarla ve vadelerde ulaşabilmesi öteki bir sorun
Güldağ Ben de işin o tarafına bakmaya çalışıyorum Yüzde 17 5 faizli yeni nefes kredisi KOBİ’ler için değerli doğal Zira bizde kredi talebi yalnızca faizle maliyete nazaran oluşmuyor Bankadan kredi alabilmek krediye erişim daha değerli olabiliyor Öte yandan kamu bankalarının borçlanma içindeki hissesinin yüzde 35’e ulaştığını dikkate alırsak
Ağaoğlu Finansa ulaşabilme ne 500 ne 1000 lerin sorunu ne de KOBİ’lerin Makro düzeyde Türkiye nin sorunu
Güldağ İşte demem o ki bu sorun şu sıralar ağırlaşma eğilimi gösteriyor
Ağaoğlu Sayın Bahçıvan ‘kısa vadelilerin yükü arttı’ diyor doğrudur zira uzun vadeli bulamadığımız için kısa vadelilerimiz artıyor Pekala neden uzun vadeli borç bulamıyorsunuz diye bakmak lazım Uzun vadeli TL mevduat var da bankalar uzun vadeli kredi vermiyorlar mı
Güldağ Bu soru haklı lakin bu sorunu çözmüyor Borçlanma şirketlerin değerli bir kısmı için sürdürülebilir olmaktan çıkıyor Doğrusu bankaların sendikasyonlarını çevirmede bir sorunu yok görünüyor Oranlar da görece makul Bâtın maliyetler varsa bilemem Lakin kısa müddet evvel 2 büyük özel dal tahvil ihracı oldu Bence epeyce dikkat cazipti Getirileri dudak uçuklatıyordu adeta
Ağaoğlu Bugün Türkiye CDS leri en yüksek ülkelerden biri Risk priminiz bu kadar yüksek olunca uzun vadeli ve uygun şartlı finansmanı Hazine bulamıyor Şirketler nasıl bulsun Bugün bir yıllık bonolar dünyada LIBOR artı yüzde 0 25 düzeyinde ABD 10 yıllık tahvilleri 1 55 düzeyinde getiri sağlarken siz 5 yıl için yüzde 6 6 5 düzeyinde devlet olarak borçlanıyorsunuz Özel dalınız doları yüzde 9 9 5 la eurobond olarak çıkarıyor o vakit da 5 6 ya da 7 yıllık Artık yüzde 9 5 dolar bazında faiz dediğinizde yüzde 19 TL nin içindeki devalüasyon hissesi yüzde 10 demektir Yani 5 yılda teorik olarak bugünkü faizlerle yıllık yüzde 10 luk bir devalüasyon olacak Ki devalüasyonun enfl asyon kadar olmadığı durum bu Yüzde 9 da yurt dışına dolar olarak ödeyeceksin Nereden baksanız çok yüksek bir faiz
Güldağ Bilhassa Avrupa ve ABD ile karşılaştırınca
Ağaoğlu Şöyle düşünün şu anda 4 yılda fakat yüzde 1 yapıyor Yüzde 100 e ulaşmak için 400 yıl lazım Yani paranızı ikiye katlamanız için Amerika daki faizle 400 yıl lazım Türkiye’de ise 9 la 11 yılda 2 katına çıkarıyorsunuz paranızı Biri 400 yıl biri 11 yıl Kaba hesapla söylüyorum
Güldağ Fevkalade bir fark Bu ortada İSO 500’ün açıklandığı gün Hazine ve Maliye Bakanlığı euro cinsinden tahvil ve sukuk ihraçları gerçekleştirdi Toplamda 39 milyar TL Mayıs ayına ait programda gaye 44 milyar TL’ydi Yani borçlanma gayenin altında kaldı Bu artık Merkez Bankası’nın rezervlerine de olumsuz yansıyabilir Rezervlerde yaklaşık 1 5 milyar dolar erimeye yol açar yorumlarına rastlıyorum
Ağaoğlu Sorun bugünün sorunu değil dün yediğimiz hurmaların sonuçları Riski en düşük olan devletin teklif ettiği getiri zati dolar bazında yüzde 6 6 5 ta Yani bu şirketler devletin üzerine 300 baz puan veriyorlar Problem esasen bu Devletin kendi baz oranı da yüksek onu düşürmek gerekiyor
Güldağ Doğrusu bugün yaptıklarımız da hayatımızı çok kolaylaştırmıyor Sık sık Merkez Bankası lider değişiminden ortalıkta dolanan görüntülere
Ağaoğlu Bu ortamda Türkiye nin risk pirimi artar mı azalır mı
Güldağ Artık bu her açıdan değerli Zira bu kurların da enfl asyonun da seyrini etkiliyor Ve bizim CDS risk primlerini düşürmeden sürdürülebilir finansmanı yakalamamız çok sıkıntı
Ağaoğlu Toplam iktisadın ya da ülkenin uzun vadeli TL yahut yurt dışından fonu uygun şartlarla temin edeceği bir yapıya getirmemiz lazım
Güldağ Görünüm o denli çok kolay değişebilecek üzere de görünmüyor Senin saydığın etkenlerin yanı sıra faizlerdeki artışa karşın kredi hacminde daralma olmadı Daha doğrusu istenildiği kadar olmadı Bu da enflasyon beklentilerinin yüksek kalmasına yol açıyor Tahminen de iş insanları ilan edilen enflasyon oranına pek inanmadıkları için krediye verdiği gerçek faiz oranını da çok yüksek görmeyebilir Birebir formda tüketiciler de dahil olmak üzere enfl asyonun önümüzdeki aylarda artmaya devam edeceği beklentileri olabilir Şayet fiyatının artacağını düşünüyorsanız paranız da varsa sarfiyat o malı beklemeden alırsınız Bu da faiz siyasetinden beklediğiniz etkiyi azaltır
Ağaoğlu Yalnızca bugünü değil yarını düşündüğümüzde de ikna etmemiz lazım Bankacılık kesimi vazifelerini ziyadesiyle yaptı Kamu bankalarına da esasen gereğince yüklenmiş durumdayız Yine yapılandırmalarla onların varlık kalitelerinin önemli elden geçmesi gerekiyor Mümkünse tarafsız bir gözün bakması gerekiyor buna da Bunu yapacak cüretimiz olursa o dediğimiz risk primleri önemli oranda azalır
Güldağ Gerçek kesim şirketler kısmı ihracatçılar kıssa yazmak için hazır aslına bakarsan Yeni bir heyecan ve coşku verecek bir programı herkes takviyeler Türkiye’nin risk primlerini düşürecek dış politikayı da ekonomiyi de bu bakış açısıyla ve kararlı biçimde CDS’lerimizi düşürecek istikamette hazırlanacak bir programa gereksinim çok açık Yoksa
Ağaoğlu Yoksasını herkes biliyor aslında
Altın 1835 in altına düşmediği sürece 1965 lere gidebilir
Güldağ Türkiye de altın seven çok Altın fiyatları 1900 ü geçti Çok ihtimal vermiyor üzereydik ne oldu da o denli oldu Evvelden petrol paraları altına gittiği için o ikisi ortasında bir korelasyon vardı Artık ise altına mı kriptoya mı nereye gidiyor bu paralar
Ağaoğlu Evet evvelce petrol arttığı vakit onu nereye yatıracağını bilmeyen petro dolar sahipleri altına gidiyordu diye varsayıyorduk Artık de altınla kriptolar ortasında gidip geliyorlar İnançlı liman yahut risk iştahının arttığı periyotlar üzere enteresan bir şey oldu Birinci başlarda evet altınla kriptolar birbirlerine rakiplerdi yahut birinden çıkan ötekine giriyordu Son vakitlerde bu korelasyon gitgide azaldı Kriptodaki sert düşüşten sonra değişiktir kripto dünyasındakiler yeniden kripto dünyası içerisindeki daha istikrarlı coin olarak isimlendirilen Tether üzere coinlere gittiler Ben ona da inanmıyorum zira kontrolü kabul etmiyorlar Uzatmayayım kripto dünyasındaki para tekrar kripto dünyasındaki stabil paralara geçti Tekrar altına gitmediler Artık altınla ilgili 1865 düzeyi kıymetliydi onun üzerine çıkılırsa tekrar 1930 lara gidebilir diye konuşuyorduk Şu anda üzerine çıktık 1910 12 düzeylerine geldi Buradan üst gidecek mi Doğrusunu istersen enfl asyon öyküsü ortada Dolar endeksi öteki para ünitelerine karşı bedel kaybediyor Bakmayın Türk Lirası’na Bu türlü bir durumda 2008 de de misal bir durum yaşanmıştı doların kıymet kaybettiği o 1 60 lara gittiğinde Dolar bazında fiyatlanan çabucak hemen tüm emtia kümeleri dolar cinsindeki fiyatlarını artırdılar Altın ondan da faydalanacak üzere Ancak gümüş şu anda altından biraz farklı davranıyor Ayağı geri çekiliyor gümüşün Altının da biraz ayağına dolaşıyor 1910 düzeyleri aşılırsa tekrardan bir 1930 düzeyleri hatta yeni tepe görünür mü İşte o enteresan olacak Ben beklemiyordum lakin benim beklemediğim birçok şey de oluyor bu piyasada 1960 a kadar gidebilecek üzere görünüyor şu anda Önümüzdeki 2 ay içinde 1835 in altına düşmediği sürece 1965 lere kadar gidebiliyor altın
Bitcoin ve Ethereum da yeni rekorlar sıkıntı
Güldağ Geçen haftayı kriptoların kağıttan kuleleri yıkılıyor mu diye kapatmıştık Zira imaj o istikametteydi Nasıl bir kestirimin bir sezgin var önümüzdeki sürece ait Kriptolarla ilgili çok ayrıntı konuşmuyoruz fakat artık çok geri geldi Vakit zaman da bakıyorum bir sanki üste hakikat çıksam mı niyeti de oluyor Sonra bir darbe daha yiyorlar ne beklersin
Ağaoğlu Kriptoları herhalde bugünlerde en güzel anlatacak şey yıkılmadım ayaktayım Zira her fırsatı pahalandırıyor piyasa Ben eminim bu türlü bir sert kırılma arka arda gelecek yasaklamalar olsa o dünya sahiden çok önemli dağılabilir Doğrusunu istersen ben de istemem onu zira orada yeterli bir deneyim âlâ bir deneme yaşanıyor Kırıp döküp züccaciye dükkanına girmiş fil üzere yapmak istemiyor devletler de Atfedilen kıymetler de biraz makul düzeylerde kalması bu periyoda nazaran az hasar verici can yakıcı kılacaktır diye düşünüyorum Önümüzdeki 6 ay içinde yeni rekorlar geleceğini beklemiyorum Bitcoin ve Ethereum bazında bahsediyorum aslında bakarsan Zira altcoinlerde kimin hangi coinde manipülasyon yapacağını bilmek sıkıntı Yeni rekorlar sıkıntı arka arda düzenlemeler daha çok konuşulacak diye düşünüyorum
Petrolde İran üzerinden 2015’e misal bir oyun tezgahlanıyor
Ağaoğlu İstersen kısaca şu petrole de değinelim zira kıymetli bir nokta
Güldağ Natürel 70 dolarlara gelmişti sonra aşağı döndü 65 66 dolara geldi İran ile ABD’nin yine nükleer mutabakata geri dönebilecekleri konuşulmaya başlayınca işler değişti üzere
Ağaoğlu Bu ihtimali dünya barışı ve iktisadı seviyor Gerçi artık tekrar 68 69 dolarlara çıkmaya çalışıyor Ancak gerisinde İran ın yaratacağı ek arza karşın OPEC kotalarla oynayarak bu petrol fiyatını üstte tutmaya devam edecek Argümanları da dünya iktisadı toparlıyor halinde olacak Avrupa da bilhassa aşılanmanın hızlanması haberleriyle birlikte Bugüne kadar manipülasyonu daima üstte tuttular yavaş yavaş talep oraya gerçek yaklaşacak İran buraya eklense de şu anda kısılmış olan üretimlerin bile talebin artışıyla birlikte dengelenecek beklentisiyle petrol fiyatı çok düşmüyor
Güldağ Biz bu sineması bir kez daha görmedik mi Obama periyodunda
Ağaoğlu Evet 2015 te İran mutabakatı yapılacak diye petrol fiyatı acayip düştü Hatta 30 doların altına 20 dolara 25 dolara düşecek diye yabancı raporlar var Ben o vakit demiştim ki 30 doların altına düşsün ben varil varil alırım 9 gün boyunca düşmüştü
Güldağ Senin bu argümanın gerisinde ne vardı
Ağaoğlu İran petrolünü ucuza kapatacaklar varsayımım vardı Gerçekten de o denli oldu Yaklaşık 80 85 milyon varillik bir stoku vardı İran ın onu ucuza alabilmek için petrol fiyatlarını düşürdüler Artık tekrar ben benzeri bir durum olacak diye düşünüyorum
Güldağ Yeni bir oyun bir tezgah mı
Ağaoğlu O denli düşünüyorum İran mutabakatı gelene kadar üstte tutmaya devam edecekler İran geldiği vakit stoklarını ucuza almak için yeniden bir düşecek lakin sonra tekrar üst gideriz O denli bir döngü olacak diye beklentim var Bundan faydalanmak isteyenler olursa ya da en azından işi buna yakın olanlar olursa bu durumu yakından izlemekte yarar var Türkiye için de bir avantaj o Ülke olarak bile bu türlü bir fırsatta ki ülkenin varlık fonu var artık bu tip işler için yaratıldı diye düşünüyorum Oradan da tahminen Türkiye nin petrol faturasını indirecek bir şeyler yapılabilir Paylaşayım istedim
Güldağ Sana teşekkür etmemiz lazım
Borsada ‘sat tatile git’ modu var Haziran sakin geçerse toparlarız
Güldağ Türkiye varlıkları açısından durumu nasıl değerlendiriyorsun Borsa 1400’lerde takıldı
Ağaoğlu Yaz geliyor piyasada mayısta sat tatile git modu vardır Şu anda onu yaşıyor olabilir Türkiye İnşallah onu yaşıyordur
Güldağ Neden inşallah
Ağaoğlu Zira ondan sonra olağana döneceğiz demektir Biraz evvel sen belirttin ya Borçlanmada sıkışıklık durumunu Haziran ayı bahsettiğin sendikasyonların ve dış borç ödemelerinin olduğu bir ay Şayet sakin geçirirsek toparlarız Mayıstaki düşüşleri toparlama fırsatı olarak görürüz ileride lakin şayet bu yüksek maliyetli borçlanma sürecek olursa ki dikkat edersen inanılmaz bir halka arz furyası var O halka arzlar da varlık fiyatlamalarında garipliklere yol açabiliyor Lakin ben şu an Türkiye de dayanılmaz fırsatların kaçtığı tarafta değilim Türkiye burası diyeceğiz yeniden burada fırsat bitmiyor
