Genetik araştırmaların genç Alzheimer konusunu gündeme getirdiğini lisana getiren Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, 19 yaşındaki bir insanın Alzheimer hastalığına yakalanmasının hiç de sürpriz olmadığını, sahip olunan genetiğin buna neden olabildiğini söyledi.
Prof. Dr. Tanrıdağ: “19 yaşındaki bir insanın Alzheimer’a yakalanması büyük bir ihtimalle genetik olarak ailesinden gelen bir risk olduğunu gösterir.”
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, Alzheimer hastalığı hakkında bilgi vererek, hastalığın genç yaşta görülebildiğini, bir yaşlı hastalığı olmadığını söyledi.
Çin’deki bir hafıza kliniğindeki nörologların, 19 yaşındaki bir genç erkeğe Alzheimer hastalığı teşhisi koyduğunu hatırlatan Prof. Dr. Tanrıdağ, “Burada da önyargı var, birtakım bilim insanları şaşırdılar zira yeteri kadar mevzu ile ilgili değiller. Yoksa Alzheimer hastalığı ile ilgili ayrıntılı bir bilgiye sahip olan beşerler her vakit için genç olayların olduğunu bilmektedir.” dedi.
Alzheimer’ın evvelden beri belirli bir yaştan sonra karşılaşılan bir hastalık olarak değerlendirildiğini aslında bunun da hastalığın tarihçesiyle uygun olmadığını zira Alzheimer hastalığının 1906 yılında 55 yaşında bir beşerde tanımlandığını anlatan Prof. Dr. Tanrıdağ, şöyle devam etti:
“Alzheimer yaşlılık hastalığı olarak tanımlanmamıştır. Alzheimer’ın yaşlılık hastalığı olarak tanımlanması çok sonraki yıllarda ortalama hayat mühletinin artmasıyla, hayat beklentisinin artmasıyla karşılaşan hadiselerin artmasıyla oluşmuştur yoksa Alzheimer yepyeni olarak tanımlandığı vakit yaşlılık hastalığı olarak tanımlanmamıştır.”
19 yaşındaki bir insanın Alzheimer hastalığına yakalanması sürpriz değil
Alzheimer’ın 40’ lı yaşların altında sık görülmediğine işaret eden Prof. Dr. Tanrıdağ, şunları kaydetti:
“Ama bu görülmüyor manasına gelmez. Yaş sıkıntısı kimi bahislerdeki bilgilerin ilerlemesiyle gerçekleşmiştir. Bunlardan bir tanesi genetik araştırmalardır. Genetik araştırmalar ile Alzheimer’ın ailesel formlarının olduğu tanımlanmıştır ve ondan sonra genç Alzheimer konusu gündeme gelmiştir. Buna karşılık çocuk gelişim bozuklukları ile ilgili gelişmeler epey, hatta doğumdan sonraki birinci aylarda bile Alzheimer patolojisi kelam konusu olabilmektedir, bunun örneği Down Sendromudur. Zira Down Sendromu olan çocuklar yaşadıkları takdirde 30-35 yaşları civarında, beyinlerinde Alzheimer patolojisi ortaya çıkmaktadır. 19 yaşındaki bir insanın Alzheimer hastalığına yakalanması hiç de sürpriz değildir. Sahip olduğunuz genetik ve popülasyon çalışmalarıyla mümkündür ve bu 19 yaşındaki bir insanın Alzheimer’a yakalanması büyük bir ihtimalle genetik olarak ailesinden gelen bir risk olduğunu gösterir. Kimi kromozomların aileden kendisine devredildiğini ve hasebiyle erken yaşlarda ortaya çıktığını göstermektedir. 19 yaşında bir Alzheimer’dan kelam ediyorsak Dr. Alzheimer’ın tanımladığı hastalıktan kelam ediyoruzdur demektir çünkü Nöropatolojik bulgular hiç değişmemiştir.”
Alzheimer ne kadar erken ortaya çıkıyorsa o kadar süratli ve agresif ilerleyen bir hastalıktır
Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, kural olarak Alzheimer hastalığı ne kadar erken ortaya çıkıyorsa o kadar süratli ve agresif ilerleyen bir hastalık olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Hastalığın yavaş ilerlemesi çok ileri yaşlarda görüldüğü vakit kelam konusu olmaktadır. Bunun da nedeni genç yaşlardaki Alzheimer hadiselerinden 3 tane kromozom sorumlu olduğu halde ileriki yaşlardaki Alzheimer’dan tek bir kromozomun sorumlu olmasıdır. Dolaysıyla genetik yük genç olaylarda daha fazladır genetik yük daha fazla olduğu için hastalığın ilerlemesi ve kapsamı başka olaylardan daha geniş çaplı olmaktadır.”
Alzheimer hastalığının ne genç ne yaşlı beşerler için hiçbir tedavisi yok
Nöroloji uzmanı Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, hastalığın hiçbir tedavisi olmadığını kaydederek, “Alzheimer hastalığının genç ve yaşlı beşerler için en son çıkan ilacının 24 yaşında olduğunu hatırlatmak isterim. Son 24 yıldır yeni bir Alzheimer ilacı ortaya çıkmamıştır. 20 yılda Alzheimer’ın beyindeki protein birikintilerini temizlemek gayeli aşılar imal edilmiştir bu aşılar da ölümlere yol açması sebebiyle araştırmanın belirli bir basamağında geri çekilmiştir ve şu anda yeni bir ilaç yoktur.” diye anlattı.
Gençlerde genetik tesir daha fazla
Hastalıkta yaş gençleştikçe genetik tesirin daha fazla olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Tanrıdağ, şunları tabir etti:
“Son 30 yıl içinde risk faktörlerinden yaşlılık 2. ve 3. sebebe düşmüştür, genetik tesir 1. sebebe çıkmıştır. Nereden bakarsanız bakın bilhassa orta yaş ve genç yaş hastalarda genetik tesir, familyan tesir, kromozomların vazifesini yanlış yapması bir numaralı risk faktörüdür.”
Alzheimer’ın yalnızca genetik olarak aktarılmadığına işaret eden Prof. Dr. Tanrıdağ, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bazı insanlarda da genetik mutasyon dediğimiz kişinin genleri ile ilgili ortaya çıkmaktadır, ailesinde olsun yahut olmasın. İleri yaşlardaki insanlardaki genetik tesir yavaşlıyor ve kromozom19 dediğimiz Apolipoprotein i kromozom aslında Alzheimer kromozomundan daha çok damar kromozomu. Dolaysıyla damar sıhhatini bozarak Alzheimer’a daha kolay yol açıyor yani genetik tesir her yaşta var gençlerden daha fazla var.”
Erken teşhis için beyin check-up’ı önemli
Erken teşhisin kıymetine vurgu yapan Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, “Erken teşhis için bizim üzere beyin check-up’ın yapıldığı kurumlara ve şuurlu, bilgili tabiplere bir an evvel başvurmak öncelikle bir numaralı olarak yapılması gereken etken bu” diye uyardı.
Prof. Dr. Tanrıdağ, Alzheimer’da bilinçsiz yaklaşımlar nedeniyle hastalığın orta ve ileri evrelere geldiğinde teşhis imkanı olduğunu lisana getirerek, bunun da var olan tedavi talihinin kaybedilmesi manasına geldiğini, erken teşhis konan hastalarda beyindeki Asetilkolin çevrimini teşvik eden unutkanlığı biraz yavaşlatan tedavi forumlarının daha tesirli olduğunu tabir etti.
İlaç tedavisinin ömür uzunluğu kullanması gerektiğini lisana getiren Prof. Dr. Tanrıdağ, genç yaşlarda patolojik olarak yahut genetik olarak Alzheimer tanısı konmuş olanların da ömür uzunluğu yavaşlatıcı tedaviyi uygulaması gerektiğini belirtti.
Kronik depresyon Alzheimer’e yer hazırlıyor
Prof. Dr. Tanrıdağ, depresyonun 3 misli daha fazla riski attırdığını ve kronik depresyonun da Alzheimer’a taban hazırlayan çok kıymetli bir etken olduğunu kaydederek, şöyle devam etti:
“Down Sendromu Nörogelişimsel bir bozukluktur ve kromozom 21 ile ilgili bir bozukluktur iki ayağı yerine üç ayağı olan kromozom 21 tıpkı vakitte genç, erken başlayan Alzheimer’ın kromozomudur dolaysıyla Down Sendromuyla erken başlangıçtaki Alzheimer’ın kromozomal paydaşlığı var.”
Genç yaşta başlayan Alzheimer ile geç yaşta başlayan Alzheimer belirtileri birbirinden farklı
Genç yaşta başlayan Alzheimer ile geç yaşta başlayan Alzheimer belirtileri birbirinden farklı olduğuna da dikkati çeken Prof. Dr. Tanrıdağ, “Genç başlangıçta Alzheimer’ın belirtileri o yaşta kolektif olarak beyin gücü nispeten yaştan ötürü daha çok korunmuş olduğu için çoklukla psikiyatrik olarak ortaya çıkar ve gündelik ömür aktivitelerin yeteri kadar yapılamaması, depresyon üzere etkenler ile ortaya çıkabilir. Ne vakit kolektif zayıflama ve yaşlanma eklenir unutkanlık ön plana çıkmaktadır.” dedi.
Alzheimer başlangıcı olan insanların unuttuğunu unuttuğunu lisana getiren Prof. Dr. Tanrıdağ, “Böyle bir şey kelam konusu olduğu vakit yine hatırlayan insanlarda yahut öğrenme kadar doğal bir formda unutan beyninde, zihninde yer açma emeliyle dikkatini öbür tarafa çevirmiş insanlara da boşu boşuna Alzheimer sorgulaması gerçek değildir.” dedi.
Alzheimer öldürücü bir hastalık değil
Alzheimer hastalığının kendi başına öldürücü bir hastalık olmadığını da söz eden Prof. Dr. Tanrıdağ, “Süründürücü bir hastalıktır, genel manada gündelik ömür aktivitelerini etkileyen, kişinin bağımsızlığını etkileyen bir hastalıktır ancak ortaya bir inme, diğer bir beyin hastalığı, kalça kırığı, yaşlılık girerse daha fazla kayıp sayısı artmaktadır.” diye anlattı.
Genç beşerler kelam konusu olduğunda nörologlara iş düşüyor
Erken başlangıç Alzheimer hastalığının dikkat eksikliği, depresyon yahut psikiyatrik bir rahatsızlık üzere ortaya çıktığını lisana getiren Prof. Dr. Tanrıdağ, sözlerini şöyle tamamladı:
“Genç yaşlarda Alzheimer’ın düşünülmemesi çok doğaldır psikiyatrisin yapacağı iş daha çok Alzheimer dışında psikiyatrik bir sendrom var mı, yok mu onu sorgulaması gerekir. Asıl nörologlara iş düşmektedir. Genç beşerler geldiği vakit nörologların birçok ‘sende bir şey yok’, ‘bu yaşta olmaz’ diyerek hastalığı geri çevirmektedirler, bu yanlış daha çok nöroloji tarafında ortaya çıkmaktadır.
Alzheimer hastalığı sıkıntısı değil beyefendisine bağlı zihin hastalıkları ile ilgili farkındalık, şuur başta tıp mensupları olmak üzere çok derece sonludur azdır ve yanlış yönelimlidir. 40 yıldır kronik depresyon tanısı almış sonra unuttuğunu unutan bir hasta haline dönüşmüş bir şahısta Alzheimer mutlak müddette sorgulanmalıdır.”
Prof. Dr. A Oğuz Tanrıdağ, ‘Alzheimer’dan Korkma Geç Kalmaktan Korkma’ isimli kitabına atıfta bulunarak, kitabını tavsiye ederek, “Okusunlar, Alzheimer ile olağan yaşlanma ortasındaki farkı anlasınlar şüphelendikleri vakit ilgili bir doktora götürsünler hastalarını” dedi
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
