Afetlerin bireylerde Eko Anksiyete belirtilerinin tetiklenmesine neden olabileceği düşünülmektedir. Eko Anksiyete; kişinin iklim değişiklerine bağlı olarak gelişen ekolojik felaketlerden kaygı duyması olarak tanımlanabilir. Eko Anksiyete belirtileri gösteren şahıslar, ortada bir felaket olmadığı halde felaket olacağına ve dünyada ki tüm canlıların geleceğinin olumsuz tarafta etkileneceğine dair ağır bir telaş yaşarlar. Bu durum kişinin günlük hayatındaki fonksiyonelliğinin azalmasına, suçluluk, çökkünlük ve ümitsizlik hissederek ömürden aldığı doyumun olumsuz istikamette etkilenmesine sebep olabilmektedir.
Belli bir seviyede hissedilen korkunun insan sıhhati açısından olumlu bir tesiri vardır. Belli bir seviyede ki tasa kişiyi hayatındaki tehlikelere karşı koruyarak, hayatta kalmasını sağlar. Aslında sorun kaygılanıp kaygılanmamaktan fazla, hissedilen bu hissin yoğunluğu, kişinin fonksiyonelliğini ne derecede etkilediği ve nasıl yönetildiği olduğu söylenebilir.
Afetler Ruhsal Travmalar Yaratıyor
Her bireyin psikolojisi afetlerden tıpkı seviyede etkilenmemektedir. Afetlerin şiddeti, kişinin mizacı, evvelki tecrübeleri, erken çocukluk devrinde ki yaşantıların tesiri, yetişkin bireyin afet sonrasında verdiği ruhsal reaksiyonların belirleyicisinde değerli bir rol oynamaktadır. Afet sonrası yetişkinlerde ruhsal travma reaksiyonları görülebilir. Bu yansılar, şahısların ve etrafındaki insanların hayatını olumsuz istikamette etkileyebilmekte ve hatta gerekli ruhsal takviye sağlanmadığında kişinin ruh sıhhatini ömür uzunluğu etkileyebilecek seviyede bozabilmektedir. Yaşanılan afetin şiddeti, kişinin olaya direkt maruz kalıp kalmaması, bir oburunun yaşadıklarına şahit olması ya da işitmesi yetişkinlerde afet sonrası görülen ruhsal travma reaksiyonların de kıymetli bir rol oynamaktadır. Bu yansılar yangın üzere yaşanılan afetin çabucak akabinde görülebileceği üzere ilerleyen vakitlerde da görülebilir.
Afetler Dünya Artık İnançlı Değil Dedirtiyor
Afetler bireylerde dünyanın muteber bir yer olduğuyla ilgili inançları sarsabilir ve ruhsal sorunlara yol açabilir. Kişiler travmatik olay karşısında; yorgunluk, bitkinlik, tükenmişlik, uykusuzluk, iştah sorunları, öfke, gerginlik, ümitsizlik, çaresizlik, karar vermede zahmet, suçluluk duygusu ve fikirleri, kendini kıymetsiz hissetme, toplumsal izolasyon, odaklanmada zahmet, ilgi ve istek kaybı üzere depresif belirtiler; karın ağrısı, mide bulantısı ve baş ağrısı üzere psikosomatik belirtiler; dert, telaş ve kaygı üzere anksiyete belirtileri gösterebilirler. Bu süreçte yetişkinler içinde bulundukları duruma karşı direnç gösterebilir, inkar edebilir, bastırabilir ve savunma düzenekleri kullanarak içinde bulunduğu ruhsal yapıyla fonksiyonsuz bir halde baş etmeye çalışabilirler. Afetlerin çabucak akabinde gösterilen bu reaksiyonların belirli bir seviyeye kadar beklenen bir durum olduğu söylenebilir.
Bu çeşit reaksiyonların birden fazla aslında birdenbire beklenmedik bir formda gerçekleşen olağandışı bir olaya karşı verilen olağan reaksiyonlardır. Bu süreçte sistemli beslenmek, gereğince uyumak, spor yapmak, afet bölgelerine kişisel ya da toplumsal dayanak vermek, hisleri bastırmak yerine o hisleri yaşamaya muhakkak bir müddet müsaade vermek, hissedilen hisleri ve fikirleri tabir etmek, aile ya da yakın arkadaşlarla paylaşmak onlarlar vakit geçirmek, günlük rutinleri devam ettirmek ve toplumsal medya kullanımına çok maruz kalmaktan kaçınmak düzgün olma halinin artmasında epey kıymetli olduğu söylenebilir. Fakat bu reaksiyonlarda vakitle bir azalma olmuyorsa ya da şiddeti giderek artıyorsa, kişinin günlük hayatını ve fonksiyonelliğini etkilemeye başladıysa, nefes almada zahmet, ellerde ayaklarda titreme, göğüste baskı, baş dönmesi üzere ağır telaş belirtileri yaşıyorsa, bir nedeni olmaksızın daima telaş ve kaygı yaşıyorsa, baş edemediği ya da baş etmekte zorlandığı fikir, imaj ve hisler varsa bir ruh sıhhati uzmanıyla görüşerek takviye alması kişinin ruhsal uygun olma hali açısından epeyce değerlidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
