Porto kentinde başlayan ve iki gün sürecek toplantılara 27 AB ülkesinden 24’ü önderler seviyesinde katılırken, AB Kurulu Lideri Charles Michel, AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Avrupa Parlamentosu (AP) Lideri David Sassoli ile çok sayıda sivil toplum örgütü temsilcisi de tepede hazır bulundu.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Hollanda Başbakanı Mark Rutte ve Malta Başbakanı Robert Abela ise görüntü konferans ile doruğa iştirak etti.
Son olarak Göteborg’da 2017 yılında yapılan ve Portekiz’in AB devir lideri olması sıfatıyla öncelik verdiği Toplumsal Tepe’de, bilhassa yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sonrası Birliğin sosyo-ekonomik problemlerine, yoksulluk ve toplumsal eşitsizlik sorunlarına tahlil teklifleri tartışıldı.
Toplanın birinci gününün kapanışında bir konuşma yapan AB Kurulu Lideri Michel, Avrupa Toplumsal Haklar Sütunu Aksiyon Planı için “Bu, Avrupa Birliği’nin temel üç kurumunun (AB Kurulu, AB Kurulu ve Avrupa Parlamentosu) üzerinde anlaştığı en geniş ve savlı bir taahhüt.” dedi.
AP Lideri Sassoli de toplumsal hakların AB vatandaşları için “bir kimlik kartı” olduğunu savunarak, “AB, Avrupa Toplumsal Haklar Sütununu görmezden gelirse global bir aktör olmaz.” diye konuştu.
Sassoli, “Kovid-19 krizinin toplumsal bedeli olacağını, uzun süreceğini, ekonomik toparlanma, ekolojik ve dijital geçişin toplumsal maksatlarla birlikte yürütülmemesi halinde çok fazla AB vatandaşının geride kalacağını ve buna müsaade etmemeleri gerektiğini” vurguladı.
Avrupa İşleri ve Toplumsal Haklar Komiseri Nicolas Schmit de “Gerçek sorun, çok az toplumsal hak olmasıdır. AB’nin, vatandaşlarının toplumsal problemlerine somut karşılıklar vermesi kolektif bir zorunluluktur.” değerlendirmesini yaptı.
Öteki yandan sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, Toplumsal Tepe’nin yılda bir düzenlenmesi teklifinde bulundu.
Doruğun yarınki son gününde, Avrupa Toplumsal Haklar Sütunu’nun uygulanmasına yönelik aksiyon planı, “Porto Deklarasyonu” ismi altında yalnızca kurumsal seviyede değil sivil toplum örgütlerine de imzalatılarak kamuoyuna açıklanacak.
Kelam konusu deklarasyonda 27 AB ülkesinin, istihdamın korunması ve yeni istihdamların yaratılması, ekonomik güzelleşmeye odaklanma, yoksulluk ve eşitsizliğe karşı uğraş, “çifte geçiş” olarak isimlendirilen ekolojik ve dijital geçiş planlarının dayattığı toplumsal gereksinimlere karşılık verme ve Kovid-19 salgınına karşı ortak çabayı ait taahhütleri yer alıyor.
AB Kurulunun mart ayında sunduğu Avrupa Toplumsal Haklar Sütunu Aksiyon Planı’na nazaran 2030 yılına kadar, 20 ila 64 yaşlarındakilerin en az yüzde 78’inin çalışıyor olması, tüm çalışanların en az yüzde 60’ının her yıl eğitime katılması, yoksulluk ve toplumsal dışlanma riski altındaki şahısların sayısının en az 15 milyon düşürülmesi başlıklarında üç ana amaç konulmuştu.
Bu ortada ABD Lideri Joe Biden’ın ortaya attığı Kovid-19 aşılarının üzerindeki fikri mülkiyet haklarının askıya alınması önerisi, Portekiz’deki tepeye katılan AB başkanlarının de öncelikli bahislerinden biri oldu.
