Şebnem TURHAN
Yabancı yatırımcının Türk menkul değerlerinden çıkışı trend haline geldi. Merkez Bankası haftalık menkul değer istatistiklerine nazaran 8 Temmuz haftasında da yabancı yatırımcılar pay senedi ve devlet iç borçlanma senetlerinde net satıcı oldu. Bilgilere nazaran 8 Temmuz haftasında pay senedinden net 62.2 milyon dolarlık, DİBS’te ise 54.5 milyon dolarlık satış yaptı. Şirket borçlanma senetlerinden de yabancı yatırımcının satışı 1.7 milyon dolar oldu. Böylelikle yılbaşından bu yana yabancı yatırımcının pay senedi ve DİBS’ten piyasa fiyatı ve kur hareketinden arındırılmış net çıkışı 5 milyar 212 milyon dolara ulaştı.
Merkez Bankası bilgilerine nazaran 1 Temmuz prestijiyle 15 milyar 297,3 milyon dolar olan pay senedi stoku, 1 Temmuz’da 14 milyar 742,8 milyon dolara indi. Birebir devirde yurt dışında yerleşik bireylerin DİBS stoku 1 milyar 456 milyon dolardan 1 milyar 342,8 milyon dolara, ŞBS stokları 123.5 milyon dolardan 117.5 milyon dolara geriledi. Yabancı yatırımcılar pay senedinde son 5 haftadır yani kesintisiz çıkış yapıyor.
Yılbaşından bu yana 1 Temmuz ile biten hafta itibariyle pay senedinde 3 milyar 438,5 milyon dolar, DİBS’te 1 milyar 773,6 milyon dolar olmak üzere toplam çıkışı 5 milyar 212,1 milyon dolara ulaştı. 8 Temmuz haftasında Borsa İstanbul’da yabancı oranı yüzde 33,5 düzeyinde bulunuyordu. Bayramdan sonraki iki iş gününde ise global gelişmelere paralel borsada yabancı yatırımcının hissesi yüzde 33,15 düzeyine kadar geriledi. Yani bugün açıklanacak geçen haftanın iki işgününe dair datalarda de yabancı yatırımcının pay senedinden çıkışının sürdüğünü görmek şaşırtan olmayacak.
Döviz mevduatında güçlü parite etkisi
Öte yandan Merkez Bankası’nın haftalık para ve banka istatistikleri de güçlü dolarla oluşan parite tesirini ortaya koydu. Bilgilere nazaran yurtiçinde yerleşiklerin döviz mevduatının stok farkı 1 milyar 60 milyon dolarlık düşüş gösterse de 2 milyar 576 milyon dolarlık negatif stok farkıyla parite tesiriyle döviz mevduatı 1 milyar 516 milyon dolar arttı.
Gerçek bireylerin döviz mevduatı parite tesirinden arındırılmış biçimde 593 milyon dolar, hukuksal bireylerin döviz mevduatı parite tesirinden arındırılmış formda 923 milyon dolar yükseldi. Hukukî şahısların dolar cinsi döviz mevduatında 304 milyon dolarlık artış yaşanırken Euro ve değerli maden cinsi döviz mevduatında gerileme oldu. Gerçek bireylerde de Euro ve değerli madenler döviz mevduatı düştü. Fakat 8 Temmuz haftasında doların her iki varlığa nazaran bedel kazanmış olması ve bu iki mevduatın da dolar cinsi hesaplanması parite tesiriyle döviz mevduatlarında artış yaşattı.
Net milletlerarası rezervler 20 yılın en düşük seviyesinde
Merkez Bankası’nın 8 Temmuz itibariyle IMF tarifli net memleketler arası rezervleri bir evvelki haftaya nazaran 1 milyar 44 milyon dolar düşüş ile 6 milyar 73 milyon dolara geriledi. Böylelikle net memleketler arası rezervler Nisan 2002’den bu yana yani 20 yılın en düşük düzeyine indi. Toplam rezervleri de 8 Temmuz haftasında 100 milyar doların altına geriledi. TCMB’nin swap hariç net rezervi ise 8 Temmuz haftasında eksi 54.8 milyar dolar oldu. Bir evvelki hafta swap hariç net rezerv eksi 54.3 milyar dolar olmuştu.
Merkez Bankası toplam rezervleri 8 Temmuz haftasında bir evvelki haftaya nazaran 2 milyar 291 milyon dolar azalarak 98 milyar 651 milyon dolara geriledi. Buna nazaran, 8 Temmuz prestijiyle Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 922 milyon dolar azalarak 58 milyar 867 milyon dolara geriledi. Brüt döviz rezervleri, 1 Temmuz’da 59 milyar 789 milyon dolar düzeyindeydi. Kelam konusu devirde altın rezervleri de 1 milyar 370 milyon dolar azalışla 41 milyar 154 milyon dolardan 39 milyar 784 milyon dolara indi. Böylelikle Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 8 Temmuz haftasında bir evvelki haftaya kıyasla 2 milyar 291 milyon dolar azalarak 100 milyar 942 milyon dolardan 98 milyar 651 milyon dolara düştü.
