İlaç Sanayisi Patronlar Sendikası ve Turgut İlaçları iş birliği ile düzenlenen Tıp Bilimi-Sağlık Dalında AR-GE Stratejileri ve Dünya Sıhhati Online Ortak Akıl Toplantısı, tıp ve ilaç sanayisinden paydaşlarını bir ortaya getirdi.
Toplantı, Dünya Gazetesi Yöneticisi Hakan Güldağ moderatörlüğünde başta “Dünya tıp biliminde ve sıhhat dalında, yeni periyotta AR-GE çalışmaları neyi vadediyor, bu çalışmalar, dünya sıhhatinin geleceğine nasıl istikamet verecek?” olmak üzere 7 gündem hususu üzerinde ağırlaştı.
Toplantıda, Türkiye’de AR-GE çalışmalarının ve inovasyon eksikliğinin tesirleri tartışılırken, tahlil için izlenmesi gereken 10 unsurluk yol haritası oluşturuldu.
AR-GE VE İNOVASYON SEYAHATİ İÇİN 10 TEMEL POLİTİKA
1.Yüksek yatırım gerektiren ilaç geliştirme süreçlerine devletimizin daha aktif takviyesi gerekmektedir
Türkiye’de geliştirilen ve üretilen Ar-Ge ağır eserlerin, bilhassa biyobenzer ilaçların ülkemiz şartlarını dikkate alarak geliştirilen mevzuatla desteklenmesi ve yüksek yatırım gerektiren süreçlere devletimizin kâfi nakit finansal dayanak sağlaması başarıyı getirecektir. Devletimizin hayata geçirdiği projeler olduğunu biliyoruz. Bu alanda biyoteknolojinin Ar-Ge’den ruhsatlandırmaya, fiyatlandırmadan geri ödemeye ve yatırım takviyelerine kadar kamunun tüm siyaset alanlarında önceliklendirilmesinin elzem olduğunu kıymetlendiriyoruz. Devletimizin Ar-Ge alanındaki mahallileşme siyasetleri da çok kıymet arz etmektedir. Kollayıcı ve geliştirici mevzuatlar, önceliklendirme, ilgili otorite bünyesinde teknik ve bilimsel manada idari yapı, finansman ve Ar-Ge fonları üzerine yapılabilecek çalışmalar, fikri mülkiyet hakları ve süreç idaresi çok kıymetlidir.
2. Milletlerarası iş birliklerinin artması Türkiye’yi küresel olarak tesirli bir oyuncu yapacaktır
Kurulan ve kurulması planlanan teknokent ve teknoparklar, bu yerleşkelerde oluşacak bilim, finansman ve kuluçka merkezleri gelişime çok katkı sağlayacaktır. Bu kapsamda, uzun periyodik ve kâfi kaynağın olduğu dayanak paketleri oluşturulmalıdır. Girişimcilik programları oluşturulması, start-up’lara dayanak verilmesi ve milletlerarası iş birliklerine sıcak bakılması ülkemizin küresel olarak daha tesirli bir oyuncu olmasını sağlayacaktır.
3. Beyin göçünün önlenmesi için teşvik düzenekleri geliştirilmelidir
Sektörde esasen kâfi seviyede olmayan nitelikli işçinin yurtdışına göçünün önlenmesi çok büyük kıymet taşıyor. Türkiye’de devlet tarafından desteklenen lakin bağımsız işleyen araştırma enstitüleri kurularak âlâ yetişmiş gençlerin ülke içinde kalması sağlanabilir. Ayrıyeten proje davetlerinde, öğrenci yetiştirme kaidesinin olması, başarılı öğrencilere burs ve ilerde istihdam sağlanması üzere ortak akla uygun birçok teşvik metodu düşünülebilir. Kamu-üniversite-sanayi güç birliğiyle bilakis beyin göçünü başlatmalıyız.
4. Veritabanını güzel kullanan şirketler süratli karar verme yeteneğine kavuşacaklar
Halihazırda dünyada sıhhat alanında oluşmuş çok büyük bir bilgi tabanı var. Genel manada ilaç sanayisi yakın bir vakitle kıyaslandığında bile çok hacimli bilgi üreten bir bölüm halini aldı ve bu trendinin güçlenerek devam etmesi beklenmekte. Şirketler, yeni alanlara odaklanma kararı verirken bu dataları faal bir biçimde kullanarak çok süratle ve sağlıklı karar verme yeteneği kazanabilir. Türkiye’nin bu alanlarda çok avantajı var, zira dijital alanda faal olan bir genç jenerasyon var. Bu gençler yapay zeka bahislerine da çok ilgi duyuyorlar. Bu alan hem Türkiye hem de dünya açısından değerli.
5. İlaç geliştirmenin yanı sıra tesirli tedavi geliştirmek ehemmiyet kazanmaktadır
İlaç kesiminin önündeki fırsatlardan birisi de yeni molekül geliştirme maksatlarının yanı sıra tesirli tedaviler geliştirmektir. Yani muadil ilaçlarla yapılan yeni kombinasyonlar, eklenen yeni endikasyonlar Türkiye’yi bu alanda daha başarılı kılabilir. Bu araştırmaların sonucunda yurt dışından büyük fonlar gelebilir, Ar-Ge çalışmalarımıza büyük dayanak sağlar, birebir vakitte ihracatta rekabeti lehimize çevirir.
6. Ucuz ilaç siyaseti ile ilaç sanayisinin geleceğe hazırlanması mümkün değildir
Ar-Ge konusunda sonuç almış ülkelerle karşılaştırdığımızda bizde gerçek kesimin öz sermayelerinin yetersiz kaldığını görüyoruz. Bunun ana sebeplerinden birisi ucuz ilaç siyasetidir. En ucuz ilaca sahip olmak siyaseti yerine, başta biyobenzer olmak üzere geliştirilen yeni ilaçlar sayesinde ilaç sanayisinde öncü ve dış ticaret istikrarı en fazla artı veren ülkeler pozisyonuna gelme siyaseti maksat olarak alınmalı.
7. Güney Kore örneğinden çok başarılı dersler çıkarılabilir
Güney Kore son 25 yıldır uyguladığı ve kamu, akademi ve özel dal iş birliğine dayanan biyoteknoloji siyasetiyle mahallî firmaları destekledi, bu alana her yıl çok kıymetli fonlar ayırdı. Türkiye’de de biyobenzer ilaç geliştirme konusunda yatırımcılara dayanakların artırılması gerek. Şu anda ilaç sanayine verilen dayanaklar daha çok vergi muafiyeti halinde. Bu kapsamdaki bir dayanakla yatırımcıyı teşvik etmek pek mümkün gözükmüyor. Bu alanda muvaffakiyet için nakit finansal dayanak sağlanması ehemmiyet taşıyor. Tekrar Güney Kore örneğinde olduğu üzere ülkede geliştirilen ve üretilen biyobenzer ilaçların mevzuatla desteklenmesi de çok değerli.
8. Türkiye, ithalata bağımlılığı ortadan kaldıracak muadil ilaçlar ve biyobenzerler geliştirmelidir
Türkiye’nin öncelikli muhtaçlığı, ülke için de ekonomik yarar sağlayacak bir mevzu, ilaç ithalatını azaltmanın yollarını aramak olmalı. Türkiye, muadil ilaçların ve biyobenzerlerin geliştirilmesiyle bu alanda muvaffakiyete ulaşacaktır. Bu bahis, Ar-Ge alanındaki en acil husustur.
9. Türkiye’de geliştirilen ilaçlara verilen takviyenin artması Gerekmektedir
Türk ilaç sanayii için verilen dayanaklar, daha çok vergi muafiyetleri, vergi takviyeleri formunda. Yani bir eseri geliştirilip, uzun yıllar yatırım yapılıp, eser piyasaya çıktıktan sonra alınacak vergi takviyeleriyle yatırımcıyı teşvik etmek zordur. Bu nedenle, yeni iş süreçleriyle birlikte büyük ölçekli yatırım gerektiren bu alanda kamunun daha aktif bir dayanak siyaseti geliştirmesi elzemdir.
10. Yurt dışındaki bilimsel diaspora ile iş birliği yapılması şarttır
Tüm dünyada profesyonel manada yeni açılımlar yapmak isteyen ve bunun için de yeni yapılar arayan çok sayıda bilim insanı var. Bu bilim insanlarının güvenlik içerisinde ve uzun vadeli bir mevzuya odaklanabilecekleri yapıların oluşturulması gerek. Türkiye’nin süratle büyüyen bir bilimsel diasporası var, bilhassa genç jenerasyonda muazzam bir ivme var. Bu genç jenerasyonla da daha olumlu ilgiler kurulması, hatta birçoğunun geri dönüp ülkesinde çalışması ya da iş birliği yapması (bazı basitçe çözülebilecek lojistik düzenlemeleri de yaparak) mümkün olabilir.
