ABD’nin NATO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Julianne Smith, NATO’nun Madrid Tepesi öncesi ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen çevrim içi brifingde gazetecilerin sorularını yanıtladı.
NATO’nun Brüksel’deki merkezinde bu hafta iki toplantı yapılacağını anlatan Smith, bunların Ukrayna’ya dayanak veren 50 ülkenin katılacağı Ukrayna Savunma Temas Kümesi toplantısı ile NATO Savunma Bakanları toplantısı olduğunu kaydetti.
Savunma Bakanlarının değişen güvenlik ortamını bu toplantıda ele alacağını lisana getiren Smith, NATO ortaklarının da toplantıya katılacağını bildirdi.
Madrid Doruğu’nda yeni stratejik konseptin de ele alınacağına işaret eden Smith, “Bu doküman NATO’nun temel kıymetlerini tekrar teyit ediyor, temel hedeflerini tanımlıyor ve misyonlarını yine özetliyor. En son 2010’de hazırlanan bu dokümanın güncellenmesi ittifak için değerli bir gelişmedir” diye konuştu.
Liderlerin Madrid’de NATO’nun açık kapı siyasetine takviyesini de göstereceğini tabir eden Smith, şunları söyledi:
“Bu, Moskova’ya ve dünyanın birçok ülkesine açık bir mesajımızdır. Biz, ABD olarak Finlandiya ve İsveç’in başvurusunu açıkça destekliyoruz. Bu ülkelerin sadece askeri yeteneklerinin değil, paylaştığımız ortak pahalara sahip olmalarının da ittifakı güçlendireceğine inanıyoruz.”
NATO’NUN DOĞU KANADINDAKİ 8 TABURUN GELECEĞİ MADRİD’DE ELE ALINACAK
Brifingin soru karşılık kısmında NATO’nun Ukrayna’ya yönelik silah takviyesine ait soruyu yanıtlayan Smith, Ukrayna’ya bu alandaki en büyük yardımı ABD’nin yaptığını vurguladı.
NATO müttefiklerinin ve başka ülkelerin de Ukrayna’ya takviye verdiğini kaydeden Smith, bunların sırf silah yardımı değil insani ve ekonomik yardımlar da olduğuna dikkati çekti.
Ukrayna Savunma Temas Kümesi toplantısının da bu kapsamda düzenleneceğini anlatan Smith, günlük olarak Ukraynalılardan gereksinimlerine yönelik bilgilendirme aldıklarını söyledi.
Smith, NATO’nun doğu kanadındaki Polonya ve üç Baltık ülkesinde bulunan askeri taburu Geliştirilmiş İleri Mevcudiyetin (EFP) geleceğine ait soruya da cevap verdi.
EFP kararının 2014’te Rusya’nın Kırım’ı ilhakı ile alındığını hatırlatan Smith, bugün 8 taburun bölgede misyon yaptığını belirtti.
Smith, EFP’nin geleceği ile kısa ve uzun vadeli planların Madrid’de ele alınacağını söyledi.
“KAPALI KAPILAR AKABİNDE TÜRKLERİN KORKULARINI GİDERMEYE ÇALIŞIYORUZ”
Ukrinform’dan Yaroslav Dovgopol’ün içinde İngiltere, Polonya, Baltık ülkeleri, Ukrayna ile Türkiye’nin de yer alması öngörülen bir oluşuma ABD’nin yansısına yönelik soruyu yanıtlayan Smith, ABD’nin NATO’yu güçlendirecek tüm ikili ve çok taraflı oluşumlara dayanak verdiğini söyledi.
Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelikleri konusunda ortaya koyduğu tasalarının giderilmesine ait soruya Smith, iki ülkenin Türkiye ile, Türkiye’nin telaşlarını gidermek için görüştüğü yanıtını verdi.
Bireysel olarak ABD üzere kimi ülkelerin de Türkiye, İsveç ve Finlandiya’yla temas halinde olduğunu lisana getiren Smith, Kuzey Atlantik Kurulunda de hususun gündeme geldiğini kaydetti.
Smith, İsveç ve Finlandiya için iştirak görüşmelerinin açık tutulacağını da belirterek, “Sonunda bunun olacağına hala güveniyoruz. Zamanlama olaraksa kesin bir şey söyleyemiyorum lakin kapalı kapılar gerisinde Türklerin dertlerini gidermeye çalışıyoruz” dedi.
“DİPLOMATİK TAHLİL BULMAYA ÇALIŞAN ÜLKELERİ DESTEKLİYORUZ”
Smith, Ukrayna limanlarındaki tahılların çıkışı ve gemi hareketliliğine yönelik soruyu da yanıtlayarak bu husustaki görüşmelerin BM ile çeşitli kurumlar ve ülkeler ortasında yapıldığını fakat bir besin güvenliği sorunu yarattığını söyledi.
İtalya’nın barış planına yönelik soruya verdiği karşılıkta barışın bir masa etrafında oturmakla geleceğini belirten Smith, ABD’nin de savaşın çıktığı günden bu yana birçok diplomatik teşebbüste bulunduğuna işaret etti.
Rusya temsilcileriyle NATO ve AGIT kapsamında görüşmeler yapıldığını tabir eden Smith, “Birçok devlet başkanı Moskova ve Kiev’e gidip gelerek çeşitli uğraşlar sarf etti fakat Putin öbür bir yol seçti ve 24 Şubat’ta savaşa girdi” diye konuştu.
“Diplomatik tahlil bulmaya çalışan ülkeleri destekliyoruz” diyen Smith, Rusya’nın müzakerelerde uygun niyetli olmadığını sav etti.
“TÜRKİYE’YLE LİSANA GETİRDİKLERİ TASALARI KONUSUNDA BİRLİKTE ÇALIŞMAK ÇIKARIMIZADIR”
Finlandiya’nın Helsingin Sanomat gazetesinden Pekka Hakala’nın, “Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğini en az 1 yıl bekletme kararının iki ülke ile NATO ve ABD için bir sorun olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusuna da karşılık veren Smith, üyelik konusunun haftalar ya da aylar içinde çözülecek bir husus olmasını umduğunu söyledi.
ABD’de Cumhuriyetçi ve Demokratların iki ülkenin NATO’ya iştirakine dayanak verdiğinin de altını çizen Smith, “İki ülkenin başkentlerin onaylama sürecini hızlandırmak için neler yaptığını duymak yürek verici” dedi.
Smith, kapalı kapılar arkasında Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya güçlü bir takviyesinin hissedildiğini de vurgulayarak, “Bu mevzuyu mümkün olduğunca süratli ileriye taşımamız çıkarımızadır. Lakin Türkiye’yle lisana getirdikleri tasaları konusunda birlikte çalışmak da çıkarımızadır” değerlendirmesini yaptı.
Ukrayna’nın NATO’yu kâfi ölçüde silah göndermemekle eleştirmesine de karşılık veren Smith, NATO’nun ittifak olarak Ukrayna’ya dayanak vermediğini fakat müttefiklerin ferdi olarak takviye verdiğini söyledi.
Savaşın başından bu yana Ukrayna’nın muhtaçlıklarının değiştiğini söyleyen Smith, “Başta hava savunma sistemine odaklanmıştık lakin görüşmeler mühimmat yardımını görüşmeye dönüştü. Bir orta kıyı savunmasını görüşürken artık roket ve havanı görüşüyoruz. Görüştüğümüz hususlar değişti” sözlerini kullandı.
