HANDE BERKTAN
Pandemi tesiri ve dijitalleşmenin gelişimiyle süratli büyüyen e-ticaret dalı, bu yılın birinci 6 ayında yüzde 45 büyüme sağladı.
Bloomberg HT’nin sorularını yanıtlayan Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) İdare Konseyi Lideri Emre Ekmekçi, “2021 yılını rekor oranla, yüzde 69 büyüme ile kapatmıştık. Pandemi periyodunda markaların ve KOBİ’lerin yapmış olduğu yatırımlar arttı, bugün baktığımızda online bir stratejisi olmayan bir firma, perakendeci düşünemiyoruz. Pandemi periyoduyla zihinlerde oluşan tabular da ortadan kalktığı için e-ticaret yapan kuruluş sayısının önümüzdeki devirde artacağını öngörüyoruz. Süpermarket ve süratli teslimat iş modellerindeki büyümenin geçen seneye nazaran yüzde 100 büyümeyi devam ettirmesi büyümede itici güç olacak. Online bilet ve seyahat harcamalarının da tekrardan canlanmasıyla bölüm, 2022 yılında birinci altı ayda yüzde 45 büyüme sağladı.” dedi.
Hatırlanacağı üzere Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Natürel Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulunda kabul edildi.
Teklifle, e-ticarette haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçilerek pazara yeni aktörlerin girişinin kolaylaştırılması ve pazarın istikrarlı ve sağlıklı büyümesinin sağlanması emeliyle, ölçekler de dikkate alınarak elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara yönelik düzenleme yapılıyor. Seyahat acenteliği, sivil havacılık, ferdi emeklilik, bankacılık, sigortacılık, finansman, sermaye piyasası, ödeme hizmetleri, bahis ve talih oyunları ile elektronik haberleşme alanlarında faaliyet gösteren işletmeler, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı yahut elektronik ticaret hizmet sağlayıcı kabul edilmeyecek.
“E-ticaret kanunu Harika App’lerin önünü kapadı”
E-ticaret kanununda yeni düzenlemenin platformlar ve yabancı yatırımcı açısından tesirine ait Ekmekçi “Bu kanun dünyada bir emsal olarak, pazaryeri içini başka bir “ekonomi pazar” olarak tanımlayarak, bir nevi bir ticari işletmenin iç işleyişi ve ticari paydaşları ile olan ilgiye müdahale etmiş oldu. Fizikî dünyadan örnek verirsek bir pazar yerini bir AVM işletmecisi olarak düşünürsek, bu AVM işletmecisine ‘Sen kendi markalı eserlerin için kendi AVM’de bir mağaza açıp kiracıların ile rekabet edemezsin ve AVM’de kimse uçak bileti, seyahat, tatil, aktiflik bileti, otomobil kiralama satamaz, bunu farklı bir şirket kursan bile yapsan bile sahipliği tıpkı olduğu için yapamazsın’ dendi. Yabancı yatırımcılar kanunun tesirinin ne olacağı konusunda soru işaretlerine sahipler. Yatırım bekleyen bir platformun iş yapabileceği kanalların ve iş kısımlarının kısıtlanmış olması, yatırımcılara sunulan iş planlarının da tekrardan gözden geçirilmesi zorunluluğunu getirdi. Platformların en kıymetli öz kaynağı müşteri kitleleri ve yarattıkları KOBI ekosistemiydi. Platformlarda üye olan hem son kullanıcılara hem de KOBİ’ler yeni eserler ve hizmetler satarak bu müşterilerden alınan toplam gelir arttırılmaya çalışılıyordu. Artık, yeni iş modellerine girilmesinin önünün kapanması ile yapılan hesapların değişmesi gerekecek. Bu da mevcut ve potansiyel yatırımcıları keyifli eden bir durum değil.” diye konuştu.
Yurtdışında, e-ticaret dalındaki uygulamalara yönelik Emre Ekmekçi “Yurt dışında pazar yerleri ile ilgili regülasyonlarda, en uç örnek olarak Hindistan pazarını gösterebiliriz. Hindistan online bir platformun hem pazar yeri, hem de kendisinin satıcı olmasına müsaade vermiyor. Yani yönettiğiniz pazar yerinde satıcılarla rekabet edecek kendinize ilişkin bir satıcı olmanıza müsaade vermiyor. Bu sebeple Amazon bile klasik 1P/3P modeli ile değil yalnızca pazaryeri modeli ile Hindistan pazarında rekabet ediyor.
Sanıyorum ki, Hindistan ile bir arada pazar yerlerine en kısıtlayıcı uygulamalar bu kanunla Türkiye’de olacak. AB’de pazar yeri içi ve bilhassa ödeme sistemlerinin kullanımı konusunda regülasyon çalışmaları var ancak daha tamamlanmış değil.
Yurtdışında “Super App” – yani birden fazla hizmetin tek bir aplikasyon üzerinde satılması modelinin önünü kapatan bir regülasyon bulunmuyor. Bu kanun ile Türkiye’den bir “Super App” çıkması artık mümkün değil.” açıklamasını yaptı.
