Şebnem TURHAN
BDDK düzenlemesine nazaran; 15 milyon lira karşılığı, yani yaklaşık 908 bin dolar yabancı para nakit varlığı bulunan şirketler, etkinleri yahut yıllık satış gelirlerinin yüzde 10’undan fazla yabancı para nakit varlığı tutuyorlarsa TL cinsi nakdi ticari kredi kullanamayacak.
Söz konusu düzenlemenin akabinde bu kaideleri taşıyan şirketlerin nasıl bir aksiyon alacağı merak ediliyor. Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran, şirketlerin önünde 3 farklı seçenek var. Biri kamunun ihraç ettiği Eurobond’ları almak, ikincisi döviz mevduatını çözerek kur muhafazalı TL mevduata geçmek, üçüncüsü ise sistem dışına çıkmak.
Şirketler Eurobond alır mı?
Uzmanlar devletin ihraç ettiği Eurobond’ların son datalara nazaran yüzde 36,7’sinin yabancı yatırımcıların elinde bulunduğuna dikkat çekerek şirketlerin buna talep göstermesinin ıstırap yaratabileceğini belirtti. Şirketlerin bu kağıtları alması durumunda yeniden bir döviz çıkışı yani yabancı yatırımcı çıkışı yaşanacağına işaret ediliyor. Uzmanlar bu durum her ne kadar şirkete TL kredinin önünü açsa da BDDK’nın bu kaidesi getirmesini gerektiren döviz muhtaçlığını karşılamak ve rezervlere katkı yapmanın tam aksi bir durum oluşturacağı görüşünde.
KKM’ye geçebilirler
Döviz mevduatının çözülerek KKM’ye dönülmesi yahut spot piyasada döviz satımı da seçenekler ortasında. Lakin analistlerin en düşük ihtimal verdiği seçenek bu. Bunun yerine nakit döviz bilanço dışına çıkarılması daha mümkün.
Merkez Bankası hayal kırıklığı yaşayabilir
Peki sistem dışına çıkmayı düşünen bir şirketin nasıl bir yol izlemesi olası? Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran öncelikle şirketler yabancı para nakdi varlıklarını ya ortaklar ortasında ya da iştirakleri ortasında dağıtabilir. Yada hissedarlarıma kâr hissesi dağıtımı yapabilir. Bu tekrar bilanço hududunun aşılmasını sağlayabilir. Yani ihracatçı şirketler sonun üzerindeki dövizlerini yurtdışında tutmayı tercih edebilir, yurtdışına döviz gönderebilir. Bu Merkez Bankası için de en berbat senaryo olur. Hakikaten ihracatçı şirketlerin ihracat gelirinin yüzde 40’ının Merkez Bankası’na satılması mecburiliği var. TL kredi kullanamadığı için döviz varlığını azaltmayı, gelirlerini yurtdışı merkezi üzerinden gerçekleştirme usulünü seçerse bir şirket o vakit ihracat gelirinin Merkez Bankası’na satılması da kelam konusu olmayacak. Bu rezervler açısından da sorun yaratabilir. Analistler bu yüzden bu bahislerde ilerleyen günlerde BDDK’dan yeni bir düzenleme gelmesinin şaşırtan olmayacağına dikkat çekti.
