Arabuluculuk ile tahkimi ortak bir modelde buluşturan Med-Arb (Mediation-Arbitration) alternatif uyuşmazlık tahlil formülü İstanbul’da düzenlenen seminerde masaya yatırıldı. Avrupa Birliği ve Avrupa Kurulu tarafından “Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Tahlil Yollarının Geliştirilmesi” başlığıyla hayata geçirilen proje kapsamında düzenlenen seminerde, İstanbul Tahkim Merkezi’nin (ISTAC) arabuluculuk merkezleri ile iş birliğine dayanan Med-Arb Projesi ana gündem unsuruydu.
ISTAC İdare Şurası Lideri Prof. Dr. Ziya Akıncı, “Bu uygulama ile hem arabuluculuğun hem tahkimin uygun taraflarını birleştirip meczetmiş oluyoruz. İş dünyasında kontratlara konulacak arabulucu ve tahkim koşulu Med-Arb modelinin avantajlarından yararlanmanın yolunu açar” bildirisini verdi.
20-21 Haziran’da hukuk ve tahkim dünyasını buluşturan 2 günlük seminerin açılışında konuşan Avrupa Kurulu Proje Koordinatörü Sergey Dikman, ”Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Tahlil Yollarının Geliştirilmesi” projesinin değerini vurguladı. Dikman “Arabuluculuk ve tahkim kavramlarının geliştirilmesi, yaygınlaştırılması için çalışıyoruz” dedi.
“Arabuluculuk Türkiye’de değerli bir noktaya geldi”
ISTAC İdare Şurası Lideri Prof. Dr. Ziya Akıncı da açılış konuşmasında ve akabinde yaptığı sunumda, tahkimin ve “Med-Arb”ın avantajlarını şöyle anlattı: “Günümüzde teknolojinin, irtibatın, ulaşımın geldiği noktayı dikkate aldığımızda iş insanlarının, hukukçuların bizlerden beklentileri git gide yükseliyor. En başta uyuşmazlıklarının adil bir formda, makul bir müddet içerisinde çözümlenmesini bekliyorlar. Münasebetiyle teknolojide baş döndürücü süratte gelişmeler yaşadığımız bir periyotta, bir uyuşmazlıkta kimin haklı olduğunun belirlenmesinin senelerce sürmesi artık kabul edilebilir bir durum olmaktan çıktı. Olağan bunu söylerken mahkemelerimize, yargıçlarımıza rastgele bir kusur itham etmiyoruz. Mahkemelere, Yargıtay’a gittiğimiz vakit tavana kadar yükselen evrakları görüyoruz, büyük bir fedakarlıkla onların bu uyuşmazlıkları bir an evvel bitirmek için uğraş ettiklerini biliyoruz. Ancak bütün dünyada olduğu üzere Türkiye’de de bu öbür bir gereksinimi karşımıza çıkarıyor; bu uyuşmazlıkların mahkeme dışında alternatif yollarla çözümlenmesi ve böylelikle yargı sistemimize bu manada dayanak olmak…
Alternatif uyuşmazlık tahlil yollarından biri olan arabuluculuk Türkiye’de çok hoş bir noktaya geldi. Dünyada arabuluculuğun pratik edildiği önde gelen ülkelerden bir tanesi oluyoruz. Biz İstanbul Tahkim Merkezi olarak arabulucularla çok ağır bir iş birliği içerisindeyiz. Ticari uyuşmazlıklarda mecburî arabuluculuğun olması, arabulucu ve tahkim kavramlarını birbirlerine yaklaştırdı ve bu durum iş beşerlerine, avukatlara çok değerli fırsatlar sunuyor. Lakin biliyoruz ki ticari uyuşmazlıklarda arabulucuların işi her vakit o kadar kolay değil… Arabulucu ne kadar çaba etse de tekrar de bazen uzlaşma sağlanamıyor. İşte bu noktada tahkimin taraflara sunduğu avantajların kullanılması mümkün. İş dünyasında kontratlara hem arabulucu hem tahkim kaidesi konulması bu süreçleri daha da kolaylaştırıyor. Bu sayede ISTAC’da uyuşmazlıkların tahlilinde son derece hızlı, uzman yargı süreçleriyle son derece aktif, mahkemelere nazaran daha ekonomik ve hesaplı bir tahlil yoluna ulaşılabiliyor.”
Cumhurbaşkanlığı İdari işler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü Daire Lideri Eda Manav Özdemir ise, arabuluculuk ve tahkim üzere alternatif uyuşmazlık tahlil yolları konusunda bilhassa kamu kurumlarında farkındalık yaratmak emeliyle çalışmalar yaptıklarını vurguladı. Özdemir, seminerde “Tahkim Kontratlarının Geçerliliği” bahisli sunum yaparken, kontratların temel geçerlilik kriterlerini kıymetlendirdi.
Basamaklı uyuşmazlık tahlili: Med-Arb
İstanbul Tahkim Merkezi Genel Sekreteri Av. Yasin Ekmen ise “ISTAC Kuralları Uyarınca Basamaklı Uyuşmazlık Çözümü” bahisli sunumunda ISTAC’ın Med-Arb Projesi kapsamındaki çalışmalarını anlattı. Ekmen şunları söyledi:
“Med-Arb birbirinden farklı iki uyuşmazlık tahlilinin entegre olduğu bir basamak ya da çok etaplı uyuşmazlık tahlil usulü. Bilhassa büyük inşaat projelerinde bu çeşit çok basamaklı uyuşmazlık tahlil modelleri tercih ediliyor. Evvel dostça müzakere, sonra arabuluculuk, daha sonra uyuşmazlık tahlil konseyi ve en son tahkim üzere 4 etaba çıkabilen uyuşmazlık tahlil basamakları uygulanabiliyor. Med-Arb’ın esnek oluşundan ötürü taraflar uyuşmazlıklarının nasıl çözümleneceğine direkt müdahil olabiliyor. Arabuluculara giden binlerce belgeden yalnızca yüzde 1-2’sinin çözümsüzlük halinde tahkime gelmesi demek ülkemizde tahkim kültürünün oluşması manasında önemli yollar kat edeceğimizin garantisidir. Şayet tahkim kültürü oturmuşsa ve iç tahkiminiz kuvvetli ise ülkenizin tahkim merkezi milletlerarası kullanıcılar tarafından rahatlıkla tercih edilecektir.”
Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Candan Yasan Tepetaş seminerde “Mer-Arb Kontratlarının Hazırlanması” üzerine sunum yaparken, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Eda Giray “Uyuşmazlıkların Arabuluculukta Çözümü”nü kıymetlendirdi. Av. Alper Bulur “Arabulucuların Anlaşamayan Taraflara Tahkimi Önermesi ve Tahkim Muahedesinin Hazırlanması” konusunda bilgi verdi. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü Raportörü Muhammet Üzeyir Karabıyık, Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Hukuk Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Serkan Yıkarbaba, Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Serhat Eskiyörük, Av. Okan Demirkan, Av. Yüksel Okyay Cihan, Av. Serkan Çatalpınar da seminerin konuşmacıları ortasındaydı.
Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü Daire Lideri Eda Manav Özdemir, Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Lideri Çağdaş Özer, İbn Haldun Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ali Yeşilırmak ve İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Cem Budak’ın oturum başkanlıkları ile gerçekleşen seminerin ikinci günü ise atölye çalışmalarına ayrıldı. “Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Yollarının Geliştirilmesi” projesi Avrupa Birliği ve Avrupa Kurulu tarafından finanse edilirken, ana yararlanıcı pozisyonundaki Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ve Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü iş birliği ile Avrupa Kurulu tarafından hayata geçiriliyor.
