Mehmet KAYA
Salgın nedeniyle yüz yüze yapılamayan Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği ELDER Bölüm Toplantılarının 14.’sü Ankara’da gerçekleştirildi. Toplantıda, elektriğin üretim ve vatandaşa erişiminde büyük bir teknoloji olmasına karşılık, son devirde yalnızca tüketim hizmetleriyle gündeme geldiği vurgulandı. Toplantıda, kamu otoriteleri tarafının dala övgüleri yanında, sert ikazları da dikkat çekti.
Toplantının açılışında, Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez programlı yatırımların devamı konusunda bölümün gayret harcaması gerektiğini vurgulayarak, elektrikli taşıtlar ve dağınık güç üretimi konusunda bölümün yatırıma hazırlanmasını istedi. EPDK Lideri Mustafa Yılmaz ise elektrik dağıtımcıları lisanssız yatırım konusunda uyardı.
Bakan Dönmez, bölümün salgında kıymetli bir imtihan verdiğini belirterek, iklim değişikliği kaynaklı süreçte ise yangın, sel, çok yağışlar kriz idaresi üzere hususlara daha fazla ehemmiyet verilmesi gerektiğinin ortaya çıktığını kaydetti. Bütün şirketlerin kriz planı olmasına karşılık kimi şirketlerin imkan ve yeteneklerinin hudutlu olduğunu belirten Dönmez, bu hususun tartışılacağını anlattı. Dalın 2021-2025 dördüncü uygulama periyodunda 124 milyar TL’lik yatırım belirlendiğini, 2020’de 20 milyar TL’lik yatırım yapıldığını hatırlattığı konuşmasında, evvelki periyot yatırımları konusunda birtakım şirketlerin geride kaldığını ve onların da süratle yatırımlarını tamamlamasını beklediklerini söyledi. Dördüncü devirde planlı bakım-onarım için 21,1 milyar TL’lik bütçe ayrıldığını kaydeden Dönmez, bütçenin 2021’e tekabül eden kısmının yüzde 99,3’lük gerçekleşmeye ulaştığını kaydetti. Kayıp-kaçak oranlarında yüzde 11,9 düzeyine inildiğini hatırlatan Dönmez, memnuniyet oranlarında da yükseliş bulunduğunu vurguladı.
Elektrikli araç altyapısı için 1 milyar dolar
Başta elektrikli taşıtlar için şarj sistemi olmak üzere yeni yatırımlar gerektiğini hatırlatan Fatih Dönmez, “Bundan sonra tahminen de en fazla konuşacağımız başlıklardan biri de geleceğe hazırlık olacak. Yeni dağıtım şebekesi modelleri ve teknolojileri üzerine konuşacağız. Önümüzdeki yılların en değerli husus başlıklarından biri elektrikli arabalar olacak. 2030 yılına kadar elektrikli araç soket ve şebeke altyapısı için 1 milyar dolarlık yatırım yapılacak. Dağıtık güç üretimi bilhassa ana şebekeye binen yükün azaltılması açısından değerli. Lisanssızların dışında tüketicilerin kendi gücünü üretebileceği bir yapı. Bu nedenle 2030 yılına kadar dağıtık üretim ve yenilenebilir güç teknolojileri için 2 milyar dolarlık şebeke yatırımı yapılacak” dedi.
EPDK Lideri Mustafa Yılmaz ise konuşmasında, evvelki yatırım periyodundan 5-6 şirketin gerçekleşme oranının yüzde 65’in altında kaldığını belirterek, “Maliyetlerdeki artış mazeretiyle yatırım yapılmamasını kabul edemeyiz. Kesimimizin şu yahut bu münasebetle yatırım ertelemesine müsaade veremeyiz. 2021 yatırım bedelleri konusunda yol açtık. Yatırım maliyetleri makul olmayan artışların tesirini azaltacak ünite bedel düzenlemelerini yaptık. Dalın hiçbir mazeretin ardına sığınmadan adım atmasını ve üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesini bekliyoruz.” diye konuştu.
Elektrik üzerinden algı irtibatı yapmayın
ELDER Lideri Kıvanç Zaimler de merasimdeki konuşmasında, özelleştirme sürecinin tamamlandığı 2013 yılından bugüne toplam elektrik abone sayısının 36,4 milyondan 47,3 milyona ulaştığını belirterek “Yani son 9 senede 11 milyon yeni abone eklendi” diye konuştu. Elektrik dağıtım hizmetlerini üstlenen özel kesim yatırımcılarının, 13 milyar dolarlık özelleştirme bedeli ödediğini hatırlatan Zaimler, EPDK’nın son fiyat tanımlarını belirlerken bu özelleştirme meblağları için hiçbir formda karşılık ayırmadığına dikkat çekti. Zaimler, gelecek periyot için “Süreçlerimizi şeff af ve hakkaniyetli bir halde ele alıyor, adeta Türkiye’nin otomatik bir saat üzere çalışmasında muhtaçlığı olan momentumu sağlıyoruz. Bu noktada bölümün tüm paydaşlarının üzerine düşen birtakım misyonlar olduğunu da hatırlatmak istiyorum. Elektriğin istikrarı sırf kesimimizi etkilemiyor. Tüm Türkiye’nin istikrarı için kritik. Hasebiyle sistemin herkes için hakkaniyetli halde ilerlemesi de ortak akıl ile daima birlikte hareket etmemize bağlı. Elektriğin istikrarı de, sürdürülebilirliği de, algı irtibatının yapılacağı yer olmamalıdır. Gücümüzü algı yönetmek için değil, Türkiye’yi ileri taşımak için kullanmalıyız” değerlendirmesinde bulundu.
