Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Lideri Mustafa Yılmaz, dünya tarihinde birinci sefer ülkelerin büyük bir güç kriziyle karşı karşıya olunduğunu belirterek, “Bu süreçte devletimiz, fiyat artışlarının tüketicilere mümkün olduğunca yansıtılmaması için yapılabilecek her şeyi yaptı. Bu sayede güç fiyatlarındaki büyük artışlar, elektrik faturalarına minimum seviyede yansıtılabildi.” dedi.
Yılmaz, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) 14. Bölüm Kıymetlendirme Toplantısı’ndaki konuşmasında “şaha kalkan” global petrol, doğal gaz ve kömür fiyatlarının net güç ithalatçısı Türkiye’yi derinden etkilediğini söyledi.
Bu yılın başında Isparta’da yaşanan elektrik kesintilerinin Türkiye için bir imtihan niteliği taşıdığını vurgulayan Yılmaz, “Elektrik dağıtım bölümü açısından derslerle dolu olan bu sürecin birtakım bölümler tarafından istismar edildiğini ve soruşturma sürecimiz beklenmeden sıcağı sıcağına bir siyaset materyaline dönüştürüldüğünü de üzülerek takip ettik. Sürekli maddelerin öngördüğü formda hareket eden ve adaletten taviz vermemeyi şiar edinen kurumumuz, bu süreçte de hukuk ne diyorsa onu yaptı. Aldığımız karar, kesimimiz tarafından yalnızca bir ceza olarak algılanmamalı, hizmet kalitesinden taviz verildiğinde ne olacağının anlaşılması açısından değerlendirilmelidir.” diye konuştu.
“Yatırım yapmamak kabul edilemez”
Yılmaz, gelinen noktada bilhassa geçen yıl gerçekleştirilen yatırımlarda 5-6 şirketin yatırım gerçekleştirilme oranının yüzde 65’in altında kaldığını anlattı.
Söz konusu şirketlerle ilgili kıymetlendirme sürecinin devam ettiğine dikkati çeken Yılmaz, şunları kaydetti:
“Maliyet artışlarını münasebet göstererek yatırım yapmamak bizim için katiyen kabul edilemez bir durumdur. Zorlukların farkındayız fakat yatırımlar akamete uğratılamaz, tüketicilerimize yönelik hizmet kalitesinden asla taviz verilemez. Kamunun ve tüketicilerimizin fedakarlık yaptığı bir periyotta kesimimizin şu ya da bu nedenle misyondan kaçmasına müsaade veremeyiz. Kartacalı kumandan Hannibal’ın dediği üzere ‘ya bir yol bulacağız ya da bir yol yapacağız’. Biz bir yol bulmaya çalıştık ve 2022 yatırım ünite bedelleri konusunda bir açılım yaptık. Yatırım yapmanın önünde değerli bir mani olarak gösterilen yatırım maliyetlerinde yaşanan makul olmayan artışların tesirini azaltacak ünite bedel düzenlemelerini yaptık. Kesimimizin de hiçbir mazeretin ardına sığınmadan vakit kaybetmeksizin gerekli adımları atmasını ve üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesini bekliyoruz. Dünya tarihinde birinci sefer ülkeler büyük bir güç kriziyle karşı karşıya kaldı. Bu süreçte devletimiz, fiyat artışlarının tüketicilere mümkün olduğunca yansıtılmaması için yapılabilecek her şeyi yaptı. Bu sayede güç fiyatlarındaki büyük artışlar, elektrik faturalarına taban seviyede yansıtılabildi.”
“Enerjinin tüketildiği yerde üretilmesi temel hedefimiz”
Yılmaz, gücün tüketildiği yerde üretilmesi, böylelikle teknik ve ekonomik istikametten verimliliğin artırılmasının temel gayeleri ortasında olduğunun altını çizdi.
Bu amaca erişmede başvurulan araçların en değerlisinin lisanssız elektrik üretimi olduğunu anımsatan Yılmaz, “Lisanssız üretim müracaatların kıymetlendirilmesi, yatırımlarının devreye alınması ve işletilmesi kademesinde üzerinize düşen sorumluluğun şuurunda olarak hareket etmeniz elzemdir. Burada bir ihtar yapmak istiyorum. Kimi dağıtım şirketlerinin EPC firmalarını kurarak, bunları öne çıkararak, kimlerin kapasite alabileceği tarafında ortada sinyaller verilmesi, dedikoduların oluşturulması kabul edilebilir bir durum değildir. ” tabirlerini kullandı.
“Yatırımlara sürat kesmeden devam etmeliyiz”
ELDER İdare Heyeti Lideri Kıvanç Zaimler ise dağıtım şirketleri temsilcilerinin güç dönüşümde değerli bir rolü olduğunu belirtti.
Dünyanın gereksinim duyduğu yatırımların yarısının şebekelerin dönüştürülmesi ve modernizasyonuna yönelik olduğunu tabir eden Zaimler, “Avrupa’da 400 milyar avro yalnızca binaların elektrifikasyonu, elektrikli araçlar, dağıtık şebekeler üzere alanların düzenlemeleri için ayrılmıştır. Biz de bu bağlamda bu mesken ödevimizi yapmalıyız. İnovasyon yatırımlarımıza sürat kesmeden devam etmeliyiz.” dedi.
Zaimler, Türkiye’de 40 yıl evvel köylerde yaşayanların toplumun yüzde 50’sini oluşturduğunu lisana getirerek, “Bugün bu oran yüzde 7. Artık aile yapısı çekirdek aileye dönmüş, ortalama hane ferdi 3,7’ye düşmüş durumda. Toplumun yüzde 11’i yalnız yaşıyor. Bu durum yatırımlarımızı en çok tetikleyen öge. Bir kentin nüfusu yılda yalnızca yüzde 1 büyürken bile, elektrik dağıtım şebekesinin büyümesi yüzde 2-3’leri bulabiliyor. O kentte yeni gelişen yerleşim bölgelerine de elektriği taşımak gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
