AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen ve AB Kurulu Lideri Charles Michel, Brüksel’de yapılan AB Başkanlar Tepesi’nin ikinci gün oturumlarının akabinde basın toplantısı düzenledi.
Von der Leyen, buradaki konuşmasında, önderlerin, Rus fosil yakıtlarına olan bağımlılıktan mümkün olan en kısa müddette kurtulmak istediklerini belirtti.
Tepede, AB’nin, yıl sonuna kadar Rusya’dan petrol ithalatının yüzde 90’ını durdurmaya karar verdiğini hatırlatan von der Leyen, Rusya’nın artık muteber bir güç tedarikçisi olmadığını tabir etti.
Von der Leyen, Rusya’nın, Polonya, Bulgaristan, Finlandiya ile birlikte artık de Hollanda ve Danimarka’ya doğalgaz tedarikini kestiğini anımsatarak, AB’nin, güçte Rusya’ya bağımlılıktan kurtulmak için “REPowerEU” isimli planı hazırladığını lisana getirdi.
Planın, “gaz tedarikini çeşitlendirme, daha düzgün ilişki ve yenilenebilir yatırımları hızlandırma” olmak üzere 3 ana ayağı bulunduğunu belirten von der Leyen, yıl başından beri daha muteber gaz tedarikçileri aradıklarını söz etti. Von der Leyen, “Bu efor şimdiden meyvesini veriyor. AB’ye Rusya dışındaki bölgelerden yapılan sıvılaştırılmış doğalgaz teslimatları 2022’nin birinci çeyreğinde geçen yılın birebir devrine nazaran iki kat arttı.” dedi.
Avrupa genelinde daha fazla stratejik gaz depolama kapasitesine sahip olmayı amaçladıklarını belirten von der Leyen, “Burada güzel haberlerimiz var. Gaz depolarımız kapasitelerinin yüzde 41’i oranında dolu durumda. Depolar, geçen yılın tıpkı periyodundan 5 puan yüksek düzeyde bulunuyor.” diye konuştu.
AB’nin halihazırda yaklaşık 120 milyar metreküplük doğalgaz depolama kapasitesi bulunuyor. Bu ölçü, AB’nin yıllık tüketiminin yaklaşık yüzde 20’sini karşılamaya kâfi.
AB, tükettiği doğalgazın yüzde 40’ını, petrolün de yüzde 25’ini Rusya’dan ithal ediyordu.
Von der Leyen, hazırladıkları planın 300 milyar euroluk AB fonuyla desteklenmesini teklif ettiklerini, bu mevzuyu başkanlarla değerlendirdiklerini söyledi.
Tepe sonuç bildirgesinin güç kısmında da arz kaynaklarının ve güzergahlarının daha da çeşitlendirilmesi ve uygun fiyatlarla güç arzının teminat altına alınması gerektiği kaydedildi.
AB’nin ortaklaşa doğalgaz satın alma platformunun gelecek kış öncesine kadar etkin hale gelmesinin teşvik edildiği belirtilen bildirgede, AB Kurulundan, süreksiz ithalat tavan fiyatı uygulama fizibilitesi yapması ve artan güç fiyatlarını önlemenin yollarını araştırması istendi.
Savunma için 200 milyar euro ek harcama
AB Başkanlar Tepesi’nde güç, besin güvenliği, yaptırımlar üzere bahisler dışında Avrupa’nın savunması da ele alındı.
Ursula von der Leyen, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı sonrasında savunma kapasitelerinin artırılması gereksiniminin ortaya çıktığına işaret ederek, bu bahiste olumlu adımlar gördüklerini, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılma müracaatında bulunduklarını ve AB ülkelerinin savaşın başlamasından bu yana ek 200 milyar euro savunma harcaması duyurusu yaptığını bildirdi.
Bu harcamaların eksik kalan savunma yatırımlarında kullanılmasının kıymetine dikkati çeken von der Leyen, Avrupa savunma endüstrisindeki dağınıklık ile tekrarlanmış askeri gereç tedariklerinin engellenmesinin kıymetli olduğunu söz etti.
Von der Leyen, AB Komitesinin haziran sonuna kadar bir teklif hazırlayarak gelecek 2 yılda 500 milyon euro bütçeyle bir pilot proje olarak en az 3 üye ülkenin ortak savunma tedariklerini teşvik etmeyi önereceklerini belirtti.
Besin güvenliği
AB Kurulu Lideri Charles Michel de Ukrayna limanında bulunan ve ihraç edilemeyen 20 milyon ton tahıl nedeniyle dorukta konuşulan değerli hususlardan birinin de besin güvenliği olduğunu söyledi.
Michel, AB başkanlarının, Birleşmiş Milletler’in Karadeniz’e koridor açılması için mutabakata varılmasıyla ilgili gayretlerini desteklemelerinin yanı sıra daha zahmetli ve maliyetli olsa da Ukrayna’nın tarım eserlerini ihraç etmesini sağlamak için kara yolu ve demir yolu üzere alternatif rotalar bulmayı görüştüklerini bildirdi.
Tepenin sonuç bildirgesinde de AB Kurulunun, Rusya’nın Ukrayna’daki ziraî üretimi yok etmesini şiddetle kınadığı, Rusya’yı, Ukrayna’daki ulaşım altyapısına yönelik ataklara son vermeye, Ukrayna’nın Karadeniz limanlarına yönelik ablukasını kaldırmaya ve bilhassa Odesa’dan besin ihracatına müsaade vermeye çağırdığı kaydedildi.
