Hüseyin GÖKÇE
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu ve pandemiden ziyan gören esnafa bir keze mahsus verilecek takviyelerde temel alınan kriter tartışılıyor. Dayanaktan gelir vergisi mükellefiyeti olan esnaf ve sanatkarlar ile gerçek kişi tacirler çıkarlarına temel faaliyet hususları üzerinden yararlanabilecek.
Dayanaktan 235 bin esnaf 5 bin lira, 1 milyon 150 bin civarında esnaf ise 3 bin lira olarak yararlanacak. Yararlanmada temel kriter olarak ‘gerçek kişi’ koşulu getirilmesinin ise birebir işi yapan bireylerin bir kısmı dayanaktan yararlanırken, bir kısmının yararlanamadığı tartışması yarattı. Dayanaktan yararlanacak meslek kümesi sayısı ise 340.
TESK’ten teşekkür ve ikaz
DÜNYA’ya açıklama yapan TESK Lideri Bendevi Palandöken, dayanak uygulaması için iktisat idaresine teşekkürlerini iletirken, burada ayrım yapılmaması gerektiğine değindi. Salgın periyodunda hiç kapanmayan iki üç meslek kümesi dışında tüm esnafın bu dayanaktan yararlanması gerektiğini söyleyen Palandöken, “Meslekler ortasında ayrım yapılmamalıydı. Toplam 415 meslek kümesi var, birçoklarının işleri de çok makûs, nereden bakarsanız en az 300 bin esnaf NACE mağduru” dedi.
Gerçek-tüzel ayrımı
İzmir Ticaret Odası Lideri Mahmut Özgener de esnafa verilecek hibe dayanaklarında, gerçek kişi-tüzel kişi ayrımının kaldırılmasını istedi. Mayıs ayı Meclis toplantısında konuşan Özgener, hibe dayanağından 2 bin 20 üyenin faydalanacağı bilgisini verirken, bunun 175 adedinin 5 bin liralık, 1845 adedinin ise 3 bin liralık takviye alacağını kaydetti. Mahmut Özgener, gerçek ve hukuksal kişi ayrımı yapılmamış olsaydı, hibe dayanak paketinden 11 bin üyenin daha faydalanmış olacağını aktardı.
Eşitsizlik yaratıldı
Yeni Küme İdare Konseyi Lideri YMM Yılmaz Sezer ise bir kereye mahsus verilen takviyenin 1.5 yıldır ıstırapta olan esnaf için çok kâfi olmayacağını kaydetti. Gerçek kişi tacirlerle sonlandırmanın kapsamı yeterlice daralttığını bildiren Sezer tıpkı faaliyette bulunan şirketler ve şirket ortaklarının bu takviyeden yararlanamayacağını söyledi. Sezer, “Kolektif, komandit, anonim ve limitet şirketler ticaret siciline tescil edildikleri anda hukuksal kişilik kazanırlar. Ticaret iştiraklerinde paydaşlık şirket tacir fakat ortakların kendisi tacir değildir. Hibe dayanağı kapsamı belirlenirken gerçek kişi tacirler sözü kullanıldığı için bu dayanaktan şirketler ve ortakları faydalanamamakta, münasebetiyle bize nazaran tıpkı faaliyeti yürüten tıpkı kasvetleri çeken bireyler ortasında eşitsizlik yaratılmaktadır” dedi.
Karyağdı: Adil bir uygulama değil
Yeni İktisat Danışmanlık A.Ş Kurucu Ortağı Nazmi Karyağdı, hibe takviyesinin yalnızca esnaf, sanatkâr ve gerçek kişi tacirlere verilmesine rağmen, birebir dalda faaliyet gösteren Limited yahut Anonim Şirketlere sağlanmamasının adil bir uygulama olmadığını bildirdi. Türk Ticaret Kanununa nazaran tek kişi ortaklı Ltd. Şti. ve A.Ş’nin kurulmasının mümkün olduğuna değinen Karyağdı, “Nitekim Nisan 2021’de kurulan 100 şirketten 68’i tek kişilik sermaye şirketidir. Her ne kadar sermaye şirketi olsalar da bunlar gerçekte kişisel işletme mahiyetindedir. Hasebiyle da NACE kodu itibariyle tıpkı alanda ekonomik faaliyet gösterenlerin tamamına, ister gerçek kişi isterse sermaye şirketi olsun, hibe verilmesi daha adil bir uygulama olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
