Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, dün esnaf ve sanatkarlara yönelik açıkladığı yeni dayanak muştusunun akabinde gözler uygulamaya çevrildi.
Bu kapsamda, bir kereye mahsus olmak üzere, sayıları 235 bini bulan, ortalarında kahvehane, kafe, çay bahçesi, okul ve işçi servisi, düğün salonları, öğrenci yurtları, kantinler, kırtasiyeler, internet kafeler, hamamlar, lunapark işletmelerinin bulunduğu birinci kümeye 5 bin lira hibe ödemesi yapılacak.
Ayrıyeten, ortalarında bakım ve tamir, tamirat, kaporta işleriyle uğraşanlar, hırdavatçı, müzisyen, oto yıkamacı, kuru temizlemeci, oyuncakçı, kozmetik ve ikramlık eşya satıcıları, camcı, çilingir, ayakkabıcı, kurs işletmecisi, pastaneci, berber üzere esnaf ve sanatkarın bulunduğu, sayıları toplamda 1 milyon 150 bini aşan işletmelere de bir kereye mahsus 3 bin lira hibe ödemesi yapılacak. Böylelikle iki başka küme halinde 1 milyon 384 binden fazla esnaf ve sanatkara 4 milyar 622 milyon liralık kaynak karşılıksız verilmiş olacak.
Salgının Türkiye’de de ortaya çıkmasının akabinde hayata geçirilen “Ekonomik İstikrar Kalkanı Tedbirleri” çerçevesinde yapılan çeşitli düzenlemeler ve sağlanan takviyelerle ticaret erbabının mali açıdan korunması için Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere çeşitli bakanlıklar ve birçok kurum tarafından kapsamlı adımlar atıldı.
Ticaret Bakanlığı tarafından, ticaret erbabının yaşadığı mali kayıpların telafisi için gelir kaybı, kira ve ciro kaybı dayanaklarının yanı sıra kredi paketleri ve kamuya olan borçların ertelenmesi üzere dayanak uygulamalarıyla salgın sürecinin esnafa maliyetinin azaltılması istikametinde uygulamalar hayata geçirildi.
Bu kapsamda, Bakanlığın 133 meslek kolunda 4 ay müddetle aylık 1000 lira olarak sağladığı “gelir kaybı desteği”nden halihazırda 1 milyon 35 bin 265 kişi yararlandı. Yapılan ödeme fiyatı da 3 milyar 89 milyon 599 bin liraya ulaştı.
“Gelir kaybı desteği” kurallarına haiz, iş yerleri kira olan 165 bin 949 bireye 4 ay müddetle büyükşehirlerde aylık 750 lira, öteki kentlerde aylık 500 lira olmak üzere toplam 250 milyon 530 bin 490 lira kira takviyesi sağlandı.
“Ciro kaybı desteği” kapsamında da yiyecek ve içecek kesiminde faaliyet gösteren toplam 7 bin 306 işletmeye 78 milyon 256 bin 966,84 lira ödeme yapıldı.
TAKVİYELER SÜRECEK
Esnafa salgın periyodunda verilen dayanaklar gelecek devirde de devam edecek.
Bu kapsamda, lokanta, restoran, kafe, kıraathane ve spor salonu üzere birçok alana yönelik 1500 lira sigorta prim takviyesi bu ay sonuna kadar sürdürülecek.
Gelir kaybı, kira ve ciro kaybı takviyelerinde müracaatlar hala alınıyor. Kelam konusu takviyeler için son müracaat tarihi 31 Mayıs olarak belirlenmişti.
ESNAFA KULLANDIRILAN FAİZ İNDİRİMLİ KREDİ MEBLAĞI 72 MİLYAR LİRAYI GEÇTİ
Ayrıyeten, 1 Ocak-30 Nisan 2021 devrinde geçen yıllardan periyotlar hariç 79 bin 48 esnaf ve sanatkara 9 milyar 330 milyon lira fiyatında faiz indirimli (yüzde 50 ve yüzde 100) kredi kullandırımı sağlanırken, bu sayede 30 Nisan prestijiyle kredi bakiyesi bulunan esnaf sayısı 1 milyon 167 bin 840, faiz indirimli kredilerin toplam bakiyesi ise 72 milyar 189 milyon lira olarak gerçekleşti.
Ticaret Bakanlığınca yürütülen çalışmalar çerçevesinde esnaf ve sanatkarların salgın şartları nedeniyle kredi ve kefalet kooperatiflerine gecikmiş borçları için de TESKOMB tarafından yapılandırma imkanı getirilmişti.
Bu sayede nakit akışları olumsuz etkilenen ticaret erbabına geri ödeme kolaylığı sağlanırken, kelam konusu imkandan yaklaşık 30 bin esnaf ve sanatkar yararlandı. Bu kapsamda yapılandırılan toplam meblağ 650 milyon lirayı buldu.
Buna ek olarak TESKOMB tarafından 17 Mart’ta uygulamaya konulan yapılandırma imkanıyla esnaf ve sanatkarların geri ödemelerinde kolaylık sağlandı.
Ayrıyeten, 1 Ocak-31 Aralık 2020 devrinde 984 bin 937 esnaf ve sanatkara toplam 42,6 milyar lira Hazine faiz dayanaklı kredi kullandırıldı. Kelam konusu bilgilere dahil olmak üzere salgının Türkiye’de birinci ortaya çıktığı 11 Mart 2020’den 5 Şubat 2021’e kadar 760 bin 71 esnaf ve sanatkara ise Esnaf Takviye Paketi çerçevesinde Hazine faiz dayanaklı ve uygun geri ödeme şartlarına haiz yeni işletme kredisi dayanağı sunulurken, bu kapsamda 18,8 milyar lira kredi kullandırıldı.
KREDİ GERİ ÖDEMELERİ ÖTELENDİ
Bununla birlikte, 24 Mart 2020 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile 456 bin 238 esnaf ve sanatkarın Halkbank’a olan ve 1 Nisan-30 Haziran 2020 periyodunda vadesi dolan toplam 3 milyar 397 milyon lira kredi geri ödemesi 3 aylığına ertelendi.
22 Temmuz 2020 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile 371 bin 858 esnaf ve sanatkarın Halkbank’a bulunan ve 1 Temmuz-30 Eylül 2020 devrinde vadesi dolan toplam 2 milyar 286 milyon lira kredi geri ödemesi için de 3 aylık erteleme imkanı sağlandı.
Öte yandan, 3 Şubat 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile esnaf ve sanatkarların Halkbank’a olan ve 1 Ocak-30 Haziran 2021 periyodunda vadesi dolacak kredi geri ödemeleri için de 6 aylık erteleme imkanı getirilirken, kelam konusu erteleme programı sonucunda yaklaşık 1 milyon 161 bin esnaf ve sanatkarın toplam 11,9 milyar lira fiyatındaki kredi geri ödemesinin ötelenmesi bekleniyor.
