Merkez Bankası 6 Mayıs tarihinde gerçekleştirdiği Para Siyaseti Şurası toplantısına ait özet metni açıkladı Toplantı Escort Haramidere özet meninde 6 Mayıs’taki karar metninde yer almayan ‘sıkı duruş’ vurgusu dikkat çekti
6 Mayıs toplantısına ait özet metninde TCMB Sıkı mali duruş enflasyon beklentileri fiyatlama davranışları ve finansal piyasa İkitelli escort gelişmeleri bağlamında dışsal ve süreksiz oynaklıklara karşı değerli bir tampon fonksiyonu görecektir tabirlerini kullandı
PPK toplantı özeti şu metni şöyle
Enflasyon Gelişmeleri
1 Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 1 68 Çapa escort bayan oranında yükselmiş yıllık enflasyon 0 95 puan artışla yüzde 17 14 olarak gerçekleşmiştir Yıllık enflasyon güç temel mal ve hizmet kümelerinde yükselirken besin kümesinde düşmüştür Bu periyotta emtia fiyatlarındaki yükseliş eğilimi sürmüş enflasyon üzerinde yakın periyottaki döviz kuru gelişmelerinin yansımaları izlenmiştir Bu görünüm altında B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları artarken eğilimleri bir ölçü iyileşmekle birlikte yüksek düzeylerini korumuştur
2 Besin ve alkolsüz içecekler kümesi fiyatları Nisan ayında yüzde 2 13 oranında artmış küme yıllık enflasyonu 0 46 puan düşüşle yüzde 16 98 olmuştur Yıllık enflasyon işlenmemiş besinde 0 31 puan düşüşle yüzde 14 67 ye işlenmiş besinde ise 0 51 puan düşüşle yüzde 19 36 ya gerilemiştir İşlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış bilgiler fiyatların taze meyve ve zerzevat kaynaklı olarak arttığına işaret etmiş bu gelişmede dönem geçişine bağlı olarak zerzevat fiyatlarındaki güçlü artış belirleyici olmuştur Kırmızı ve beyaz et kalemleri olumsuz ayrışmasına karşın öteki işlenmemiş besinde fiyat artışları daha ölçülü gerçekleşmiş bu kümedeki yüksek baz işlenmemiş besin yıllık enflasyonunu aşağıya çeken temel öge olmuştur İşlenmiş besin fiyatları aylık yüzde 0 97 oranında artarken milletlerarası fiyatlar katı sıvı yağlarda tesirini sürdürmüştür Nisan ayı ile birlikte tekrar yükseliş eğilimine giren milletlerarası ziraî emtia fiyatlarının besin enflasyonu üzerinde tesirli olmaya devam edeceği bedellendirilmektedir
3 Güç fiyatları Nisan ayında yüzde 0 10 oranında artış ile yataya yakın bir seyir izlerken küme yıllık enflasyonu 6 01 puan yükselişle yüzde 18 44 e ulaşmıştır Nisan ayında tüpgaz ve doğalgaz fiyatları yüzde 1 64 ve 1 07 oranlarında artarken akaryakıt fiyatları yüzde 0 78 oranında gerilemiştir Milletlerarası ham petrol fiyatlarının görece yatay seyrettiği bu devirde eşel taşınabilir sistemi ve bu sistemin aktifliğini arttıran tavan fiyat uygulamasıyla akaryakıt fiyatları gerilemiştir Lakin geçtiğimiz yıl salgın hastalığın beraberinde getirdiği düşük baz nedeniyle güç kümesi yıllık enflasyonu Nisan ayında bariz halde yükselmiştir
4 Temel mal yıllık enflasyonu Nisan ayında yüzde 23 13 olmuştur Yıllık enflasyon güçlü mallarda gerilerken giysi ve ayakkabı ile başka temel mallarda yükselmiştir Güçlü mal fiyatlarında döviz kuruna bağlı artışlar gözlenirken araba fiyatları bu gelişmede öne çıkmış mobilya fiyatlarındaki gerileme ise sınırlayıcı rol oynamıştır Giysi ve ayakkabı kümesinde fiyatlar yılbaşından bu yana sergilediği yüksek artış eğilimini sürdürmüş yeni döneme geçişle birlikte yıllık enflasyon Nisan ayında 3 63 puan artarak yüzde 10 96 ya yükselmiştir Başka temel mallar kümesinde döviz kuru yansımaları gözlenmiş küme yıllık enflasyonu 2 01 puan artarak yüzde 18 81 e ulaşmıştır
5 Hizmet fiyatları Nisan ayında yüzde 0 72 oranında yükselmiş küme yıllık enflasyonu 0 56 puan artarak yüzde 13 12 olarak gerçekleşmiştir Yıllık enflasyondaki yükseliş lokanta otel ve başka hizmetler kümelerinde daha besbelli olurken öbür alt kümelerde daha sonlu artışlar gözlenmiştir Lokanta otel yıllık enflasyonu geçtiğimiz yıldaki kapanma kaynaklı düşük bazın da tesiriyle kıymetli ölçüde yükselirken aylık bazda da gerek yemek gerekse konaklama hizmetlerindeki fiyat artışları dikkat çekmiştir Öteki hizmetler kümesi fiyatlarındaki yükselişte şahsî ulaştırma araçlarının bakım tamiratı ve dişçilik fiyatı üzere kura hassaslığı yüksek olan kalemlerin yanı sıra eğitim hizmetleri öne çıkmıştır Özel birinci ve orta öğretim okul fiyatlarındaki artışta geçmiş enflasyona endeksleme davranışı yanında süreksiz KDV indirimlerinin sona ermesi belirleyici olmuştur Şura Mayıs ayındaki kapanma ve takip eden periyottaki mümkün açılmaya bağlı olarak hizmet enflasyonunda süreksiz bir dalgalanma gözlenebileceğini not etmiştir
6 Enflasyon beklentileri Mayıs ayında artışını sürdürmüştür Cari yılsonu enflasyon beklentisi 0 69 puan artışla yüzde 13 81 düzeyinde oluşurken gelecek on iki aya ait beklenti 0 55 puan artışla yüzde 11 81 e gelecek yirmi dört ay beklentisi ise 0 44 puan artışla yüzde 9 99 a yükselmiştir
Enflasyonu Etkileyen Ögeler ve Riskler
7 Salgına bağlı olarak 2020 yılında sert daralan global iktisat destekleyici siyasetler ve aşılama sürecindeki olumlu gelişmelerin tesiriyle toparlanmaya devam etmektedir Bu düzgünleşme sürecinde bilhassa imalât sanayi faaliyeti ve global ticaretteki ivmelenme belirleyici olmaktadır Lakin devam eden aşılama çalışmalarına rağmen salgın hastalığın seyrine ait belirsizliklerin sürmesi global iktisada ait riskleri canlı tutmaktadır
8 Son periyotta emtia fiyatlarında yine artış gözlenmektedir Buna ilaveten gelişmiş ülkelerde büyüme beklentilerindeki güzelleşmeye paralel olarak yükselen global enflasyon beklentilerinin milletlerarası finansal piyasalar üzerindeki tesirleri ehemmiyetini korumaktadır Siyaset faizlerinin tarihî ortalamaların epeyce altında seyrettiği gelişmekte olan ülkelerde olağanlaşma sürecinin başladığı görülmektedir Uzun vadeli tahvil faizleri gelişmiş ülke para siyasetlerine ait belirsizliklere ve global finansal piyasalarda dalgalanmaya yol açmaktadır Şura global enflasyon baskılarının para siyasetlerinde mevcut öngörülerden daha erken bir sıkılaşmaya neden olabileceğine işaret etmiş global finansal piyasalarda data hassaslığının ve buna bağlı oynaklıkların artacağı bir periyoda girildiği tarafındaki görüşünü korumuştur
9 Gelişmekte olan ülkelerin portföy piyasalarına girişler bir evvelki PPK toplantısından sonraki periyotta hem borçlanma senedi piyasalarında hem de pay senedi piyasalarında ölçülü seyretmiştir Gelişmiş ülkelerde uzun vadeli tahvil faizlerindeki oynaklık gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına yönelik riskleri canlı tutmaktadır
10 Emtia fiyatları ve döviz kuru gelişmelerine bağlı olarak üretici fiyatları Nisan ayında da dallar geneline yayılan yüksek oranlı bir artış kaydetmiştir Tedarik zincirlerindeki aksaklıklara bağlı arz kısıtları da üretici enflasyonunu olumsuz etkilemeye devam etmektedir
11 Ticari kredilerin yanı sıra kişisel kredilerde de daha ölçülü bir seyir gözlenmektedir Konsey toplam talepte bir ölçü yavaşlama görülmekle birlikte talep ve maliyet taraflı enflasyonist tesirlerin devam ettiği değerlendirmesinde bulunmuştur
12 Salgının sınırlayıcı tesirlerine karşın yurt içi iktisadi faaliyet güçlü seyretmektedir İmalât sanayi faaliyeti kuvvetli bir ivme sergilemektedir Nisan ayında mevsimsellikten arındırılmış kapasite kullanım oranı 0 6 puan artarak yüzde 76 2 ye ulaşmış ve salgın öncesi düzeylerine hayli yaklaşmıştır Salgın kısıtlamalarına bağlı olarak iç talep bir ölçü ivme kaybederken dış talep gücünü korumaktadır Nisan ayı PMI bilgileri ihracat siparişlerinde artışın sürdüğüne iç piyasa siparişlerinde ise kısmi bir yavaşlamaya işaret etmiştir
13 Salgın kısıtlamalarından olumsuz etkilenen hizmet kesimlerindeki zayıf seyir sürmektedir Kartla yapılan harcamalara ait haftalık bilgiler hizmet kesimlerinde faaliyetin Mart ayında toparlandıktan sonra Nisan ayının ikinci yarısı ile birlikte tekrar sıkılaştırılan salgın önlemlerinin tesiriyle zayıfladığını göstermektedir Heyet 29 Nisan 17 Mayıs 2021 periyodu için açıklanan ek salgın kısıtlamalarının iktisadi faaliyeti yavaşlatmaya devam edeceğini lakin bu yavaşlamanın geçtiğimiz yıldaki kapanma devrine kıyasla daha sonlu olacağını değerlendirmiştir Bununla birlikte salgının gidişatı ve aşılama sürecine bağlı olarak iktisadi faaliyet üzerinde her iki tarafta riskler bulunmaktadır
14 Şubat ayında tarım dışı istihdam yatay seyretmiş ve iştirak oranındaki artışla toplam ve tarım dışı işsizlik oranları 0 7 puan yükselerek sırasıyla yüzde 13 4 ve yüzde 15 3 olarak gerçekleşmiştir Yüksek frekanslı işgücü piyasası dataları salgın kısıtlamalarının sıkılaştırılması ile birlikte işgücü piyasasındaki güzelleşme eğiliminin durakladığına kısıtlamalardan direkt etkilenen ve uzaktan çalışma imkânı daha hudutlu olan bölümlerde iş imkânlarının görece zayıf seyrettiğine işaret etmektedir İmalat sanayiinde ise istihdam eğilimi gücünü korumaktadır
15 Emtia fiyatlarındaki yükselişe rağmen ihracattaki güçlü artış eğilimi altın ithalatındaki besbelli gerileme ve finansal şartlardaki sıkılaşmanın tesiriyle kredilerde gözlenen yavaşlama cari süreçler istikrarında öngörülen güzelleşmeyi desteklemektedir Süreksiz datalar Nisan ayında altın hariç ihracatın aylık bazda artışını sürdürdüğüne altın hariç ithalatın ise emtia fiyatlarındaki artışa karşın gerilediğine işaret etmektedir Altın ithalatının Ocak ayının ikinci yarısından itibaren kademeli olarak yavaşlayarak Nisan ayında tarihî ortalamasının bariz olarak altına inmesi dış ticaret istikrarını olumlu etkilemiştir Önümüzdeki devirde finansal şartlardaki sıkılaşmanın yurt içi talep ve ithalat üzerindeki yavaşlatıcı tesirlerinin belirginleşmesiyle dış istikrardaki güzelleşmenin sürmesi beklenmektedir Heyet başta otomotiv olmak üzere birtakım bölümlerde yaşanan tedarik külfetlerinin cari süreçler istikrarı üzerinde aşağı taraflı risk ögesi olabileceğine ait değerlendirmesini yinelemiştir Heyet iktisadi faaliyetteki toparlanmanın sürekliliği ve finansal istikrar açısından cari süreçler istikrarındaki seyrin değerine yaptığı vurguyu korumuştur
Para Siyaseti
16 Para siyaseti duruşu enflasyon görünümüne yönelik üst taraflı riskler dikkate alınarak temkinli bir yaklaşımla enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesi ve fiyat istikrarı amacına ulaşılması odağında belirlenecektir Bu doğrultuda siyaset duruşu enflasyon gelişmeleri ve enflasyon beklentileri dikkate alınarak dezenflasyon sürecini en kısa müddette tesis edecek ve orta vadeli gayelere ulaşıncaya kadar bunun sürekliliğini sağlayacak bir sıkılık seviyesinde belirlenmeye devam edilecektir
17 Talep ve maliyet ögeleri birtakım dallardaki arz kısıtları ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir Nakdî sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı tesirleri gözlenmeye başlamıştır Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler dikkate alınarak Nisan Enflasyon Raporu varsayım patikasındaki besbelli düşüş sağlanana kadar para siyasetindeki mevcut duruş sürdürülecektir Bu doğrultuda Heyet siyaset faizini yüzde 19 seviyesinde sabit tutarak sıkı nakdî duruşun korunmasına karar vermiştir
18 Sıkı mali duruş enflasyon beklentileri fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve süreksiz oynaklıklara karşı değerli bir tampon fonksiyonu görecektir
19 TCMB fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar siyaset faizi güçlü dezenflasyonist etkiyi koruma edecek formda enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir
20 Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar ülke risk primlerindeki düşüş aksi para ikâmesinin başlaması döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir Böylece yatırım üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir halde devamı için uygun taban oluşacaktır
21 Kredi piyasası ve iktisadi faaliyete ait göstergelerin yanı sıra döviz kuru oynaklığı ve ithalat fiyatlarındaki gelişmeler doğrultusunda enflasyon üzerindeki talep ve maliyet taraflı tesirler değerini korumaktadır Ticari kredilerin yanı sıra ferdi kredilerde de daha ölçülü bir seyir gözlenmekle birlikte bu gelişmenin kalıcılığı makroekonomik istikrar açısından yakından takip edilmektedir Yurt içi talep memleketler arası fiyatlar ve global risk iştahına ait görünüm ödemeler istikrarına yönelik dış finansman gereksinimi kaynaklı riskleri canlı tutmaktadır Heyet para siyasetinde fiyat istikrarı amacı doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir
22 Heyet fiyat istikrarının sağlanması için güçlü bir siyaset uyumuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro siyaset bileşimine gereksinim bulunduğu değerlendirmesini yinelemiştir
23 Heyet kararlarını şeffaf öngörülebilir ve bilgi odaklı bir çerçevede almaya devam edecektir