İşte o yazı;
Kripto paralar artan sayıları, piyasa kıymetleri ve süreç hacimlerine karşın birçok risk taşımaktadırlar. Son yazılarımda kripto paraların piyasa bedellerini size aktarıyorum. CoinMarketCap datalarına nazaran bugün dünyada 9.523 kripto para var iken, bu paraların piyasa bedeli yaklaşık 2,2 trilyon dolara ulaşmış bulunuyor.
Kripto paralarla ilgili artlarında kamu otoritesinin olmaması, piyasa kıymetlerinin çok oynak olması, yasadışı süreçlerde kullanılma riskleri ve kullanıcılarının yatırım cüzdanlarının bilgisi dışında kullanılması sıklıkla lisana getiriliyor. Bunların yanında kripto paralar küresel açıdan finansal, politik, ticari ve ekonomik alanlarda da birçok risk taşıyorlar.
KRİPTO PARALAR İLE İLGİLİ RİSKLER
Kripto paralar finansal açıdan birçok riskle karşı karşıyadır. Mevcut para sisteminde para otoritesi merkez bankalarıdır. Kripto paralarda ise bir otoritenin bulunmayışı, düzenleyici ve denetleyici bir kurumun olmaması riskin daha da artmasına neden olmaktadır. Muhatap eksikliği bu paralar ile ilgili meçhullüğü arttırmaktadır.
Öteki yandan, kripto borsalarındaki mevzuat eksikliği de birçok kişinin mağduriyet yaşanmasına neden olmaktadır. Son periyotlarda Türkiye’de faaliyet gösteren birtakım kripto para borsalarının süreçlerini durdurması ile başlayan mağduriyetlerin kripto para satın almak isteyenler için kıymetli bir ikaz olduğu açıktır.
Ayrıyeten, kripto paraların fiyatlarındaki oynaklıklar ve çok fiyat dalgalanmaları yatırım yapanlar açısından belirsizlikleri artırmakta ve bir ticari risk oluşturmaktadır. Çünkü şahıslar kullanacakları ödeme aracında istikrarlı bir kıymet ve fiyat olmasını beklemektedir. Kripto paralarda da en büyük eksiklik istikrarsızlık olduğundan bu paraların bir ödeme aracı olması ve mevcut para sistemine karşı alan bulması hakikaten kolay değildir.
Bu fiyat oynaklığı gelir açısından da örneklendirilebilir. Kripto paraların kıymetlerinin çok oynaklığı münasebetiyle meydana gelebilecek çok bedel kayıpları fiyatını yahut maaşını bu paralar ile alanlar için çok riskli durumların yaşanmasına neden olacaktır. Kişinin elde edeceği gelir konusunda yaşayacağı belirsizlik onun tüm ekonomik kararlarını etkileyecektir.
Bu koşullarda yaşanacak birkaç olumsuzluk kripto para kullanıcıları ve bu piyasa girecek olan yeni kullanıcıları olumsuz etkileyecektir.
En kıymetlisi de yasal altyapılarının olmaması nedeniyle kara para aklama ve gibisi yasa dışı yollarda kullanılabilecekleri konusundaki riskler kripto paralar için öne sürülen telaşları ve soru işaretlerini arttırmaktadır.
Bununla bir arada, kripto para kullanımı durumunda merkez banklarının para basımından elde ettikleri değerli bir gelir kaynağı olan senyoraj gelirlerinden yoksun olmaları, merkez banklarının geleceği ve otorite olmaları açısından çok değerli bir ekonomik risktir.
Merkez bankaları bu durumun oluşmasına müsaade verecekler mi? Şayet müsaade vereceklerse kendi pozisyonları tartışmalı hale gelecek. Müsaade vermedikleri durumda ise kripto paraların geleceği, kullanımları ve yaygınlaşmaları bakımından belirsizliklerin ve risklerin devam edeceğini öngörebiliriz.
Bu durum kripto paralar ve mevcut finansal sistem ortasında birçok politik sorunun oluşmasına neden olacaktır. Bu da kripto paraların kullanımının kabul görmesinin kıymetli bir riskidir.
Velhasıl, kripto paraların kıymetlerinin çok dalgalanmalar yaşaması, bu paraların ardında kamu otoritesi garantisinin olmaması, mevzuat eksikliğinin bulunması ve mevzuat oluşturma açısından ülkelerde farklı bakış açılarının olması kripto paraların çok yüksek riskler taşımalarına yol açmaktadır.
Öbür yandan kripto paraların yatırımcılar için yeni bir araç olma gayreti, ödeme sisteminde yer bulma isteği, mevcut rezerv paralara alternatif olma maksadı merkez bankaları ve mevcut finansal sistem açısından birer tehdit olmaktadır. Bu bağlamda bu gücü kırmak için gerçekleştirilecek yasal düzenlemeler de kripto paralar açısından bir risk teşkil etmektedir.
