IMF Mali İzleme Raporu’na nazaran, salgın sürecinde Türkiye, G20’nin yükselen ekonomileri ortasında GSYH’sine oranla en fazla likidite dayanağı sağlayan ülke oldu. Türkiye’nin likit takviye oranı GSYH’sinin yüzde 9,4’ü oranında olurken, birebir kategorideki ülkeler ortasında Türkiye’ye en fazla yaklaşan ülke yüzde 6,2 ile Brezilya oldu.
Hususa ait olarak Prof. Dr. Sefer Şener CNN Türk ekranlarında açıklamalarda bulundu. Şener, Türkiye’nin GSYH’nın yüzde 9.4’ünü pandemi sürecinde dayanak olarak sağladığını söyledi. Şener “Kovid-19 hadiseleri başladıktan bu yana siz ne kadarlık bir takviye, yardım sağladınız? Likidite, kredi takviyesi, birçok çeşidi var. IMF’in raporu çok açık. Gelişen ülkeler içerisinde Türkiye yüzde 9.4’lük yardım yaptı diyor. Geçen yıl 2020’nin sonlarına yanlışsız bu oran yüzde 11-12 düzeylerindeydi. GSYH 719 milyar dolar civarında. Püf noktası burası” dedi.
Şener “Çin, Güney Afrika, Polonya, Endonezya, Arjantin var listede. Çin’de dahi bu oran yüzde 1.3 düzeyinde. Kredi ötelemelerini saymıyorum. Düşük faizli ucuz krediyi, ötelemeyi, KOSGEB’i saymıyorum derseniz düşük derler. Ne kadarlık hizmet yapılmış. İşletmelerin 3 ay müddetle borcunun ötelenmesinin maliyeti var. Bunların tamamını değerlendiriyorsanız, GYSH oran yüzde 9.4” açıklamasında bulundu.
ABD VATANDAŞLARININ BORCU YÜZDE 200 ARTTI
ABD’nin daima takviye paketi vermesini ele alan Şener “ABD’nin GSYH’ye borcu yüzde 200’ün üzerinde. Kamu borcu bu kadar büyükken ABD, Almanya, Japonya riskli olarak görünüyor. Siz bu kadar bol yardım yapar, mali disiplini bozarsanız, bunun bedelini gelecek jenerasyon ödeyecek. ABD’de her vatandaş yüzde 200 borçlanmış oluyor. Değerli olan burada mali disiplini bozmadan bu süreci devam ettirmektir” dedi.
Şener’in açıklamaları şöyle:
Kovid hadiseleri başladıktan bu yana siz ne kadarlık bir takviye, yardım sağladınız? Likidite, kredi dayanağı, birçok çeşidi var. IMF’in raporu çok açık. Gelişen ülkeler içerisinde Türkiye yüzde 9.4’lük yardım yaptı diyor. Geçen yıl 2020’nin sonlarına hakikat bu oran yüzde 11-12 düzeylerindeydi. GSYH 719 milyar dolar civarında. Püf noktası burası. Toplumsal medyada ek harcamaların ayrıntısı konuşuluyor. 250 bin esnafın borcu KOSGEB tarafından üstlenildi, oradaki sayı 5 milyar lirayı aşan bir sayı.
Çin, Güney Afrika, Polonya, Endonezya, Arjantin var listede. Çin’de dahi bu oran yüzde 1.3 düzeyinde. Kredi ötelemelerini saymıyorum. Düşük, ucuz krediyi, ötelemeyi, KOSGEB’i saymıyorum derseniz düşük derler. Ne kadarlık hizmet yapılmış. İşletmelerin 3 ay müddetle borcunun ötelenmesinin maliyeti var. Bunların tamamını değerlendiriyorsanız, GYSH oran yüzde 9.4.
50 MİLYAR LİRAYA ÇIKARILDI
ABD, Japonya, Almanya çok harikulade takviyeler veriyor deniyor. Türkiye gelişmekte olan ülkeler ortasında mali disiplinini, mali yapısını bozmadan bu dayanakları sağlıyor. Para basar dayanak olursunuz. Tamam da mali yapıyı nasıl düzelteceksiniz. Para basıp vermek çok kolay bir öge. ABD’nin GSYH’ye borcu yüzde 200’ün üzerinde. Kamu borcu bu kadar büyükken ABD, Almanya, Japonya riskli olarak görünüyor. Siz bu kadar bol yardım yapar, mali disiplini bozarsanız, bunun bedelini gelecek jenerasyon ödeyecek. ABD’de her vatandaş yüzde 200 borçlanmış oluyor. Kıymetli olan burada mali disiplini bozmadan bu süreci devam ettirmektir. KGF kredi çok gündeme geliyor. 25 milyar liraydı Kovid-19 başladığında teminatı 50 milyar liraya çıkarıldı.
DÜŞÜK FAİZLİ KREDİ SAĞLANDI
En büyük takviyeler KGF’ler. Yüzde 6.4’e ulaştı oranı. GSYH’sının yüzde 6.4’ü kadar KGF takviyeli kredi veriyor. Bence aslolan likidite takviyesidir. Türkiye yüzde 9.4’ü yakaladı. Kredi ötemele, direkt dayanaklar başlatılıyor. Borç, vergi ötelemeleri var. Kamu bankaları aracılığıyla düşük faizli kredi sağlandı. Herkese direkt dayanak sağlayamazsınız. 2022’de bedelleri daha ağır olarak ödersiniz.
Mali takviyesi bozduğunuz her dakika bunu geriye getirmek uzun yıllar alacak bir öge. ABD ve Almanya’yı eleştiriyorlar. Verilen takviyeler ilerde sorun olacak deniliyor.
