Londra merkezli fikir kuruluşu Carbon Tracker’ın “Limit Gökyüzü” başlıklı raporuna nazaran, son 10 yıldır düşen maliyetlere bağlı olarak güneş gücü kapasitesi yıllık ortalama yüzde 39, rüzgar gücü kapasitesi ise yüzde 17 büyüme gösteriyor. Bu büyüme oranları panel ve türbin maliyetlerini daha fazla düşürecek verimlilik ve geliştirme çalışmalarını da hızlandırıyor.
Geçen yıl birinci sefer pak güç şirketlerinin halka arzlarından elde edilen gelir fosil yakıt şirketlerinin gerilini geçerken, finans piyasaları pak güçteki fırsatların giderek daha fazla farkına varıyor.
Dünya güç tüketiminin 2019’da 65 bin teravatsaat olduğu söz edilen rapora nazaran, yalnızca güneş gücünde mevcut teknolojilerle yıllık 5,8 milyon teravatsaat elektrik üretim potansiyeli bulunuyor. Kara ve deniz üstü (offshore) rüzgar gücünde ise bu sayı yıllık 900 bin teravatsaat olarak hesaplanıyor.
Böylelikle, güneş ve rüzgar yaklaşık 6,7 milyon teravatsaat elektrik üretim potansiyeliyle dünya güç talebinin 100 katını karşılayabiliyor. Buna karşın, güneş gücünde şu anda potansiyelin yüzde 0,01’i, rüzgarda ise yüzde 0,16’sı kullanılıyor. Ülkelerin güç siyasetleri, bu potansiyelin değerlendirilmesinin önündeki tek zorluk olarak görülüyor.
2056’DA TARİH OLABİLİR
Rapora nazaran, yenilenebilir gücün ekonomik ve potansiyelinin yüksek olması, iklim değişikliğiyle gayrette kritik ehemmiyet taşıması ve ülkelerin güç bağımsızlığına katkıda bulunması global güç dalında büyük bir değişim sağlıyor.
Şu anda dünyada güneş gücü potansiyelinin yüzde 60’ı, rüzgar gücünün yüzde 15’i fosil yakıtlara nazaran daha ekonomik maliyetlerle üretilebiliyor. Güneş gücü potansiyelinin tamamı, rüzgar gücünün ise yarısından fazlası 2030’da fosil yakıtlardan daha ucuz olacak.
Rapora nazaran, kömür, petrol ve doğal gazın tersine tükenmez kaynaklar olan rüzgar ve güneş gücündeki mevcut büyüme suratı 2030’ların ortasında fosil yakıtları büyük ölçüde elektrik üretim kesiminin dışına çıkaracak.
Güneş ve rüzgar, 2050’de ise fosil kaynakları devre dışı bırakarak ucuz ve pak teknolojilerle dünya elektrik talebinin tamamını karşılayabilecek.
Afrika, yenilenebilir gücün muhteşem gücü olmaya aday
Ülke potansiyeli bakımından “aşırı yüksek”, “yüksek”, “yeterli” ve “düşük” olmak üzere 4 kategoride inceleme yapılan rapora nazaran, güç talebinin en az 1000 katını güneş ve rüzgardan sağlayabilecek Sahra altı Afrika ülkeleri çok yüksek potansiyeliyle birinci sırada yer alıyor. Afrika, güneş ve rüzgarda toplam potansiyelin yüzde 39’u ile yenilenebilir güçte muhteşem güç olmaya aday kıta olarak öne çıkıyor.
Güç talebinin en az 100 katını bu kaynaklardan karşılayabilecek Avustralya, Şili ve Fas üzere ülkeler “yüksek” kategorisinde, güç talebinin 10 ila 100 katını güneş ve rüzgardan üretebilecek Çin, Hindistan ve ABD ülkeleri ise “yeterli” kategorisinde yer alıyor. Türkiye’nin de ortalarında olduğu bu ülkeler, iç talebinin tamamını kelam konusu kaynaklardan karşılayabilmek açısından en değerli kategori olarak öne çıkıyor.
Son kategoride ise Japonya, Kore ve Avrupa’nın büyük bir kısmını oluşturan ülkeler bulunuyor. Bu ülkeler, yenilenebilir güç kaynaklarını en verimli biçimde nasıl kullanabileceklerine ait kuvvetli politik kararlarla yüzleşmek durumunda kalıyor.
Carbon Tracker güç analisti ve raporun baş muharriri Kingsmill Bond, rapora ait değerlendirmesinde, sanayi ihtilali ile kıyaslanabilecek yeni bir çağa girildiğini belirterek, “Enerji ucuz bir kaynak haline gelerek bilhassa düşük gelirli ülkelerdeki milyonlarca insan için erişilebilir olacak. Ülkelerin yüksek fiyatlarla ithal ettikleri kömür, petrol ve doğal gaza bağımlılığı azaldıkça, jeopolitika da dönüşecek. Yenilenebilir güç iklim krizine karşı uğraş edecek ve gezegeni öldürücü kirlilikten kurtaracak.” tabirlerini kullandı.
Fikir kuruluşu Ember-Climate’in lideri ve raporun müellifi Harry Benham da dünyanın yenilenebilir güç kaynaklarının tamamını kullanmasına gerek olmadığına dikkati çekerek, “Fosil yakıtların yerini doldurmak için yenilenebilir kaynakların yalnızca yüzde 1’i kâfi.” değerlendirmesinde bulundu.
