2012 yılında çıkartılan bir yasa ile tüm vatandaşlar Genel Sıhhat Sigortası şemsiyesi altına alındı. Böylelikle çalışanlar, emekliler ya da bakmakla yükümlü olunan bireyler (anne ve babasından ya da eşinden) otomatik olarak sisteme dahil edildi ve sıhhat hizmetlerinden yararlandı.
Bunların dışında kalanlar ise sonradan düzenlenen hesaplama ile brüt minimum fiyatın yüzde 3’ü kadar her ay prim ödeyerek sıhhat hizmetlerinden kendileri ile eş ve çocukları olarak yararlanma hakkı kazandı. 2021 yılı için aylık 107 lira olan bu primi ödeyemeyenler ise gelir testine girdi ve primleri devlet karşıladı.
KİMLERİN BORÇLARI SİLİNDİ?
Bu noktada prim ödemelerini yapmayanların borçları da oluştu. Bu borçlarla ilgili süreç içinde af ve yapılandırma imkanları da çıkartıldı. Son olarak çıkartılan yapılandır yasası ile 31 Mart 2021 tarihine kadar gelir testi yaptıranların aile için kişi başı geliri brüt taban fiyatın üçte birinin altında (1.192 liradan az) olanların tüm borçları silindi.
Genel Sıhhat Sigortası (GSS) prim borcu olup da ödeme gücü olanların da 30 Nisan’a kadar anaparayı yatırmaları durumunda gecikme cezası ve artırımının tamamının silineceğini açıklandı.
NE YAPMAK LAZIM?
Prim borcunuzun olup olmadığını öğrenmek için öncelikle e-devlet üzerinden sorgulama yapabilirsiniz. Şayet 30 Ağustos 2020 öncesine ilişkin prim borcunuz varsa bu borçlar yapılandırma yasası çerçevesinde otomatik olarak yapılandırıldı.
Sabahtan Faruk Erdem’in haberine nazaran; vatandaşların bu borçlar için ayrıyeten müracaat yapmasına gerek bulunmuyor. Hazine Maliye Bakanlığı’nın interaktif vergi dairesine e-Devlet şifresi ile girilerek ödeme günleri takip edilerek, direkt bu sistem üzerinden otomatik olarak yapılabiliyor.
Tekrar borçlu duruma düşülmemesi için Eylül ayından sonraki primlerin sistemli yatırılması gerekiyor. 30 Nisan tarihine kadar anapara borcun tamamının yatırılması durumunda gecikme cezası ve artırımının tamamı ise silinecek.
Bu yüzden kalan 10 gün içinde borcun ödenmesi gerekiyor. Örneğin 3 bin lira borcu olan ve 1500 lirada gecikme artırımı eklenen bir sigortalı 4.500 lira yerine 3.000 lira ödeyerek borcundan kurtulmuş olacak.
KİMLER BAŞVURACAK?
Emekli değilsiniz, bir işyerinde sigortalı olarak çalışmıyorsunuz, kendi iş yerinizden Bağ-Kur primi ödemiyorsanız, isteğe bağlı sigorta primi ödemiyorsanız, işsizlik maaşı almıyorsunuz, nakdi fiyat dayanağı ya da kısa çalışma ödeneğinden yararlanmıyorsunuz, bunun dışında anne babanız ya da eşinizden de sigortalı değilseniz Genel Sıhhat Sigortası primi ödemeniz lazım.
Aylık 107 lira olan bu primi ödediğiniz de sıhhat hizmetlerinden siz ve bakmakla yükümlü olduğunuz şahıslar yani eş ve çocuklarınız yararlanabilecek. Lakin bu 107 lirayı ödeme gücünüz yok ise kaymakamlıklara giderek gelir testi yaptırmanız gerekiyor.
GELİR TESTİ NASIL YAPILIYOR?
Gelir testinde sizin gelir ve masraflarınız bedellendiriliyor. Gelir testi toplumsal garantisi olmayanların prim ödeyip ödeyemeyeceklerini; ödeyeceklerse ne kadar prim ödeyeceğini belirliyor. Gelir testi için kaymakamlıklar ve valilikler bünyesinde bulunan Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na başvurmak gerekiyor.
Şayet meskeninize giren gelir konutta yaşayanlara bölündüğünde kişi başına düşen ölçü brüt minimum fiyatın üçte birinden az ise yani 1.192,5 TL’den az çıkarsa sizin GSS ödemeniz gerekmiyor. Sizin isminize devlet bu primleri ödüyor ve sağlıktan ailece yararlanabiliyorsunuz.
ÖĞRENCİLERE HAK TANINIYOR
18 yaşını geçen bir kişi şayet bir işte çalışmıyorsa Genel sıhhat Sigortası primi ödemesi gerekiyor. Lakin bu gençler şayet öğrencilerse lisede 20, üniversitede ise 25 yaşına kadar GSS primi ödemesi gerekmiyor.
