TBMM, Türkiye’de de hatırı sayılır süreç yoğunluğuna ulaşan, ‘dijital, sanal ve kripto’ para sistemlerini mercek altına aldı.
Altın ve nakit para sistematiğinin tarihî sürecinin masaya yatırıldığı raporda, “Bitcoin; bankaların, aracı kurumların, otoritelerin ve hükümetlerin denetim ve düzenlemelerinden, her türlü süreç masraflarından ve kısıtlamalarından uzaktır” denildi.
Bitcoin’in klâsik ödeme aracı olan kâğıt para veya dijital paraların yerini almasının günden güne arttığı belirtilen raporda, Türkiye’nin Bitcoin’i izlemesi gerektiği vurgulanarak, “Riskler kıymetlendirilerek, teşvik edici düzenlemeler yapılırsa, Bitcoin pazarından gelir elde etmemiz de mümkün olabilecek” tespiti yapıldı.
Milliyet’in ulaştığı TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı’nın 16 Nisan 2021 tarihli, ‘Dijital, Sanal ve Kripto Para Sistemleri’ raporunda, dijital, sanal ve kripto paralar, ayrıntılı biçimde anlatıldı. Kripto, dijital ve sanal paraların karıştırıldığına dikkat çekilen raporda, şöyle denildi:
“Kripto paralar dışındaki dijital ve sanal paralar, kendi başlarına para birimi değildirler. Temsil ettikleri ülkenin ulusal para ünitesine dayalıdırlar ve o ülkenin merkezi otoritelerince düzenlenip denetlenebilirler. Yani, dijital olarak bir bedeli temsil eden varlıklar dijital para ünitesidir. Bu para ünitesinden prestiji para cinsinden tanımlananlara elektronik para, prestiji para cinsinden tanımlanamayanlara ise sanal para denilmektedir. Merkezi olmayan sanal paralardan şifre bilimi kullananlar ise kripto para olarak isimlendirilmektedir.”
Kripto paraların, kâğıt paralara kıyasla, merkezi olmayan yapı arzettiği belirtilen raporda, “Merkezi olmayan bu yapının denetimi blok – zincir (blockchain) ismi verilen bir nevi kayıt defteri niteliğindeki süreç bilgi tabanları tarafından gerçekleştirilmektedir” bilgisi aktarıldı.
Raporda, günümüzde ulaştığı nokta prestijiyle, alternatif bir finansal sistem dahilinde kripto para birimlerinin, kayda bedel derinlikte bir para piyasası oluşturduğu kaydedildi.
Raporda, “Bitcoin ve alt coin’lerin alternatif para birimine karşılık gelmesi ve rastgele bir otoriteye bağlı olmaması, karapara aklanması ve yasadışı işlemlerde kullanılması üzere tenkitleri beraberinde getirse de mevcut şartlarda dijital para olgusunun varlığı bir tarihî birikimin muvaffakiyet evresi olarak görülmekte ve bu etaba ayak uydurmak için çalışmalar ve düzenlemeler yapıldığı bilinmektedir” sözlerine yer verildi.
Bitcoin’e başka bir başlık ayrılan raporda, 2009’da piyasaya sürülen ilk kripto para Bitcoin’in 18.6 milyona ulaştığı, bir Bitcoin’in 62 bin 339 dolar olduğu, toplam piyasa pahasının ise 1.178 trilyon dolara ulaştığı ve günlük ortalama 326 bin 653 süreç gerçekleştirildiği belirtildi.
Raporda, pek çok ülkede dijital paralar için düzenleme ve denetleme yoluyla kısıtlamalar yapıldığı, tekrar de pek çok ülkenin bu teknolojik sıçramayı yakından takip ederek sayıları 2 bini aşan dijital paraların statülerine ya yasal bir meşruiyet kazandırma ya da kendi bünyelerine alma çalışmaları bulunduğu lisana getirildi.
Raporun sonuç kısmında şu sözler yer aldı: “Alışık olduğumuz altın ve nakit paralarla karşılaştırıldığı vakit sanal kripto-para olan Bitcoin hayli yenidir. Getirdiği teknolojiler umut verici ve gelişmeye açıktır. Bitcoin’den sonra pek çok alt coin’ler geliştirilmiştir, ama şimdilik hepsinin başarısı Bitcoin’e endekslidir. Bitcoin; banka, aracı kurum, otorite ve hükümetlerin denetim ve düzenlemelerinden, süreç masrafı ve kısıtlamalarından uzaktır.
Bitcoin’in kâğıt para yahut dijital paraların yerini alması, günden güne artmaktadır. Bitcoin’le duyurulan blok-zincir teknolojisi ise muteber bir aracıya gereksinim duyulan tüm hizmetlerde kullanılabilecek bir teknolojik tahlildir. Blok-zincir, Bitcoin’in başarısına da endeksli değildir.”
