Merkez Bankası’nın faiz kararındaki ana başlıkları özetlediğimizde yatırımcıların gözden kaçırmaması gereken detaylar şöyle:
1 Faiz indiriminin başlamamasının nedeni: TCMB Faizi sabit bıraktı. Bunun üç ana nedeni TL’deki kıymet kaybı, iç talebin güçlü olması ve global piyasalarda emtia fiyatlarındaki artışla gelen riskler, olarak sıralanabilir.
2 Faizde artırım beklenmemesinin nedeni: Yeni lider faizi artırmak için gelmedi. Faiz artırımı lakin enflasyondaki bir sıçrama ile gündeme gelebilir.
3 Faiz indirimi için hangi iki gösterge izlenecek? Merkez Bankası ÜFE ve TÜFE’nin seyrini takip edecek. ÜFE 31,20 ve TÜFE 16,19 düzeyinde bulunuyor.
Üretici fiyatlarının seyri önümüzdeki aylarda tüketici fiyatlarına da yansıyacak. Bu nedenle bir ay daha faizin yüzde 19 düzeyinde kalması beklenebilir. TCMB siyaset metni enflasyonun seyrini izleyeceğinin bağlantısını gerçekleştirdi.
4 Para siyasetinde gevşeme periyodu kollanıyor. İktisatta büyüme sürüyor lakin bunun kalitesi ve sürdürebilirliği değerli. TCMB, faiz indiriminde adım atmak için bilgilerde oluşacak birinci fırsatı gözleyecek.
5 Faiz indirimi haziranda başlayabilir. Kur hareketlerinden kaynaklı olarak enflasyonun yüksek seyri sürüyor. Bu nedenle mayıs ayında da faiz indirimi gerçekleşmeyebilir. Piyasa beklentisi bir faiz indiriminin ağustosta başlaması tarafında fakat faiz indirimi haziranda başlayabilir.
Kredi alımı için yılın ikinci yarısı beklenmeli
Yıllık faiz yüzde 19 düzeyinde. Lakin bir yıl için çekilen 10 bin TL’lik gereksinim kredisi karşılığında oluşan faiz maliyeti bankadan bankaya farklılık göstermekle birlikte yüzde 24 ile yüzde 44 ortasında değişiyor.
Konut ve otomobil kredilerinde de yüzde 25’le başlayan geri ödeme faizleri gözleniyor. Mevcut faiz oranlarıyla gerçekleştirilecek süreçler tüketicilere oldukça yüksek maliyetler oluşturmakta. Yılın ikinci yarısından sonra faizler gerilemeye başlayacak. Bu göz önünde bulundurularak hareket edilmeli.
Borsa ve doların seyri
Borsa ve dolar kurunda bir mühlet yatay hareketin yük bulacağı gözleniyor. Borsa endeksi üst hareket edecek enerjiyi toplamada zorlanıyor. Fakat aşağı yanlışsız satış dalgasını doğuracak bir kırılma da yok.
Endeks 1.352-1.445 aralığındaki bir bantta sıkıştı. 1.352 aşağı kırılmadıkça pay bazında hareketlerle 1.445’teki satıcıların bulunduğu düzeyleri test etmeyi deneyecek. Borsada pay bazında güçlü hareketler görülmeye devam edecek.
Dolar kurunda 8.45’ten başlayan aşağı istikametli bir eğilim var. Lakin takviye noktalarında yeni alıcıların geldiği görülüyor. Enflasyonun düşebilmesi için kurun 8’in altına inmesi gerekiyor.
Kısa vadede 8.09 düzeyi kıymetli. Bu düzeyin altındaki hareket korunabilirse kademeli olarak 7.78’e hakikat düşüş sürebilir. 8.09’un üzerinde 8.20 ve 8.48 birinci amaç dirençler olacaktır.
Borsadaki banka payları yabancı satışları ile yılbaşından bu yana yüzde 28 kıymet kaybetti. Bankaların borç ödeme gücünü gösteren bankometer oranları yüksek. Bankaların piyasa/defter bedeli oranları ise 0.39 ile taban düzeylerde.
Borsada süreç gören bankaların borç ödeme güçleri yüksek. Bankaların borç ödeme güçlerini tespit etmek üzere geliştirilmiş pek çok modelden bir tanesi de Bankometer metodu.
Bu metot, bankaların borç ödeme gücünü pahalandırmak için IMF’nin tavsiyeleri de dikkate alınarak geliştirilmiş. Bankometer’in, en az sayıda parametre ile doğruya en yakın sonuçlara ulaşma özelliğine sahip olduğu söylenebilir.
Metod uygulanırken kullanılan kriterler ortasında sermaye etkin varlık, sermaye özvarlık, sermaye yeterlilik, takipteki kredilerin toplam kredilerdeki hissesi, faiz masraflarının gelirler içerisindeki hissesi ve kredilerin varlıklar içerisindeki hissesi bulunuyor. Bankomer skoru kriterlerin ağırlıklandırılması ile oluşturuluyor. Bu parametrelerle hesaplanan bankometer skorunun 70’in üzerinde olması durumunda bankaların borç ödeme güçlerinin de yüksek olduğu sonucuna varılıyor.
Bankaların ana göstergelerinin ağırlıklandırılarak oluşturulduğu Bankometer skoruna nazaran bölümdeki bankaların borç ödeme güçlerinin yüksek olduğunu görüyoruz.
Tarihi sayılar
Bankaların piyasa değeri/defter pahası 0.39 düzeyinde bulunuyor. VakıfBank’ın piyasa bedeli özvarlıklarının yüzde 29’una kadar düşmüş durumda. Halk Bankası’nın piyasa pahası özvarlıklarının yüzde 26’sı düzeyinde. Bankaların çoklukla defter pahaları düşüktür. Lakin bu gelinen düzeyler tarihi düşük sayılar. Bankalar mali yapıları ile bu defter değerilerini hak etmiyor.
