Selenay YAĞCI
Vodafone Türkiye de 5G ve fiber teknolojilerinin yaratacağı ekonomik tesirleri ortaya koyan iki Bahçelievler travesti başka araştırmaya imza attı Deloitte işbirliği ile hazırlanan 5G tesir tahliline nazaran 5G nin Türkiye de hayata geçmesiyle 15 yılda 1 trilyon TL yi aşkın gelir artışı ve 479 milyar Bahçelievler travestileri TL GSYH artışı sağlanabilecek 5G nin 1 yıl gecikmesi ise 120 milyar TL lik bir yarardan yoksun kalmak manasına geliyor Operatörler 5G ihalesinin akabinde 5 yılda 1 5 milyar dolar Travesti Bahçelievler 21 milyar TL yatırım yapacak 5G nin 25 bin ek istihdam da yaratması bekleniyor Ayrıyeten 5G teknolojileri ile ihracat hacminde 103 milyar TL lik artış olacağı varsayım ediliyor
Ekonomik tesir tahlilleri Vodafone Türkiye CEO su Engin Aksoy ve Vodafone Türkiye İcra Heyeti Lider Yardımcısı Hasan Süel in iştirakiyle düzenlenen toplantıda tanıtıldı Vodafone yetkilileri toplantıda 5G konusunda somut adımlara muhtaçlık olduğunu 2022 de bir adım atılmazsa yatırımların sürdürülebilirliği konusunda ve öteki iki operatörün Varlık Fonu çatısı altında olmasının kendileriyle birlikte yatırımcıları endişelendirdiği vurgulandı Ayrıyeten günümüzde ekonomik kalkınma ve global rekabetin odağında dijitalleşmenin olduğunu hatırlatan Vodafone Türkiye CEO su Engin Aksoy 5G nin bir an evvel ülkemizde de hayata geçirilerek bilhassa kesimlerde yaratacağı verimlilik artışı ile ekonomik büyümeye katkısından faydalanmak gerekiyor dedi
Vodafone Türkiye İcra Şurası Lider Yardımcısı Hasan Süel de 5G teknolojisinin getireceği yararları açığa çıkarmak için vakit kaybetmeden frekans planlamasının yapılması gerekli fiber transmisyon altyapısının oluşturulması ve lisans süreçlerinde öngörülebilirliğin sağlanması gerektiğini vurguladı Sabit genişbant altyapısında adil rekabetin sağlanması ve kesimin sürdürülebilirliği için uygun yatırım şartlarının oluşmasına muhtaçlık olduğunu bu kapsamda müsaade süreçlerinin güzelleştirilmesi ve yatırımları hızlandıracak bir ortak altyapı yatırım modelinin kilit ehemmiyette olduğunu belirtti
4 5G deki üzere yüksek spektrum bedelleri yatırıma ket vurur
Vodafone yetkilileri 5G ve fiber teknolojilerinin istek edilen ekonomik etkiyi ortaya çıkarabilmesi için atılması gereken siyaset adımlarına dikkat çekerek şunları söyledi
Elektronik haberleşme bölümündeki özgürleşmenin başlangıcı üzerinden uzun yıllar geçmiş olmasına karşın bilhassa sabit genişbant hizmetleri açısından rekabetin geliştirilmesi gereksinimi devam ediyor Altyapıda adil rekabet ortamının tesisi dalın güçlü bir iktisada kavuşması ve tüketicilere hizmet çeşitliliği sunulabilmesi için elzem
Dünyada 5G konusunda yatırımları konusunda kamu siyasetleri ile bu teknolojinin başarısı ortasında direkt bir münasebet var 5G ihale takvimi artık açıklansa telefonlarda sinyali 1 yıl sonra fakat görebiliriz
5G lisanslama geliri elde etmeyi düşünmek yerine yatırımı teşvikleyen bir ihale ortamı oluşturulmalı Bölümün minimum gereksinimi olan spektrum için ihale beklenmemeli Alt frekanslarda tahsisler 2022 yılından itibaren yapılmalı
Spektrum kaynaklarının yatırımı teşvik eden yetkilendirme süreçleri ile tahsis edilmesi çok kritik 5G ihalesinde frekans bedeli makul olmalı 4 5G ihalesindeki üzere spektrum bedelleri yüksek olursa yatırım yapacak finansal güç bulunamayabilir 5G nin süratle yaygınlaşamadığı ülkelerde spektrum kaynaklarının asimetrik dağılımına sebep olan ve teknolojiye uzun vadeli yatırım yerine spektrum kaynağına ödenen bedellere odaklanan yetkilendirmelerin yapıldığı görülüyor
Fibersiz 5G düşünülemez Baz istasyonlarının fiberle bağlanabilmesi için fiber yatırım sorunun çözülmesi gerek Kendi başımıza 1 üniteye yapabileceğimiz bir fiber yatırımı 4 5 katına kiralıyoruz 5G ye özel bir regülasyon yapılabilir
Yerleşik operatörün dışında alternatif operatörler olarak fiber hafriyatı yapıyoruz Mevcut kazılı bölgelerde kullanım müsaadesinin alınmasının uzun sürdüğü bu sebeple de fiber yatırımların 2 3 yıl geciktiği belirtilerek hafriyat müsaadeleri konusunda fiili bir mahzurla karşı karşıya olunduğu yine tekrarlandı
Yerleşik işletmecinin toptan düzeyde sunduğu hizmetlerin düzenlenmesinde de gecikmeler yaşandı Bu durum ne yazık ki Vodafone Net üzere alternatif işletmecilerin hem pazardan alabilecekleri hissesi hem de tüketicilere sunabilecekleri eser çeşitliliğini kısıtladı Düzenleyici kararlarda dalın iş modelinin rekabet istikrarlarının dikkate alınması kritik değerde
Kesimdeki rekabet şartları açısından tasa yaratan bir gelişme bir gelişme de toptan düzeydeki port ve transmisyon fiyatlarında nisan ayında yüzde 67 artırım yapıldı Bizim abonelerimizin birden fazla faturalı ve taahhütlü abonelerden oluyor 24 ay fiyat garantisi verdiğimiz için bu fiyat artışları kâfi geçiş müddeti tanımadı Bu da alternatif işletmecilerin rekabet etmesini güçleştiriyor Hem altyapı konseyimi hem de mevcut altyapıya erişim konusunda rekabeti geliştirici adımların atılmasına muhtaçlık var
Yerleşik operatörden fiber altyapı kiraladığımızda yüzde 60 hisse ödüyoruz dünya ortalaması ise yüzde 35 40 larda AB üye ülkeleriyle karşılaştırıldığında yerleşik işletmecinin perakende abone pazar hissesi bakımından Türkiye birinci sırada
Altyapı bölümlerinde faaliyet gösteren yatırımcıların yatırım iştahı öngörülen işletme mühleti ve belliliğe nazaran değişiklik gösteriyor Bu sebeple lisans yenilemesine ait sürecin uygun şartlarla belirlenmesi bizim için değerli Sona erecek olan imtiyaz yetkilendirmelerinin taşınabilir elektronik haberleşme bölümünün kaideleri ve devam eden öteki yetkilendirmeler dikkate alınarak ihalesiz ve makul şartlarda uzatılmasının uygun olacağını düşünüyoruz
5G nin yaygınlaşması için akıllı telefon sahipliği kolaylaştırılmalı Taksit eşik fiyatı mevcut döviz şartları kapsamında kâfi değil Eşik olacaksa bile aktüel enfl asyon ve döviz kuru durumlarına nazaran güncellemesi gerekiyor
5G EN ÇOK 5 KESİMİ ETKİLEYECEK
Tahlilde 5G den en çok faydalanacak kesimler üretim toptan ticaret ve perakende ulaşım ve depolama bilgi ve bağlantı olarak sıralanıyor Bu kesimlerde gerçekleşecek gelir artışlarının toplam tesirin 70 inden fazlasına denk geleceği öngörülüyor 5G nin 15 yıllık teknoloji döngüsünde bölüm gelirlerine tesiri şöyle Tarım 47 milyar TL İnşaat 47 milyar TL Bilgi ve bağlantı 49 milyar TL Ulaşım ve depolama 66 milyar TL Toptan ticaret 153 milyar Perakende ticaret 174 milyar TL İmalat 274 milyar
FİBER YATIRIMLARI 4 KAT ARTARSA TÜRKİYE 8 1 MİLYAR DOLAR KARDA
Vodafone un Siyaset Tahlil Laboratuvarı PAL işbirliğiyle hazırladığı tesir tahlili çalışmasına nazaran ise fiber kablo uzunluğunu 4 kat artıracak yatırımlar ile 2030 yılına kadar her yıl GSYH de yüzde 2 2 artış yakalanabilir 2023 e kadar tüm işletmelere süratli genişbant erişimi sağlanabilirse 2023 yılı GSYH sinde yüzde 1 lik ek artış sağlanabilecek Bu ek artış 2023 GSYH iddialarına nazaran 8 1 milyar dolara denk geliyor
83 ÜLKEDE 5G KULLANILIYOR
Bugün 83 ülkede 209 operatör 5G hizmetlerini başlattı 2021 sonunda 521 milyon kullanıcıya ulaşan ve dünya nüfusunun yüzde 15 ini kapsayan 5G ağlarının 2027 yılı sonunda yüzde 75 lik kapsama oranına sahip olması bekleniyor Dünyadaki örneklere baktığımızda 5G teknolojileri fabrikalarda mağazalarda ulaşım altyapısında liman ve ilişkili yerlerde uygulanıyor verimlilik artışı maliyet tasarrufu üzere operasyonel yararlarla bir arada kullanıcı tecrübesini güzelleştiriyor
NÜFUSA NAZARAN SABİT GENİŞBANT YAYGINLIK ORANINDA GERİDEYİZ
Bireylerin internet kullanım oranı 2021 de yüzde 79 dan yüzde 82 6 ya yükseldi Türkiye deki firmaların neredeyse tamamının internet erişimi bulunuyor Fakat Türkiye de kurumların sırf yüzde 20 si 100 mbps süratte internet kullanırken AB de bu oran yüzde 45 lerde 2021 prestijiyle Türkiye de nüfusa nazaran sabit genişbant yaygınlık oranı 20 8 iken OECD ortalaması 33 8
