Leyla İLHAN
Evlilik döneminin başlamasıyla birlikte bu yıl 1 milyona yakın çiftin dünya konutuna girmesi bekleniyor. Lakin yalnızca mobilya, beyaz eşya ve kiralık mesken için ortalama ayrılması gereken bütçe ortalama 120 bin TL’ye ulaştı. Yükselen fiyatlara rağmen, evlilik hazırlıklarında en büyük maliyet kalemi olan mobilya ve beyaz eşya alımında kredi kartına en fazla 9 aylık taksit sunulması, evlenecek gençleri ya banka kredisine ya da ikinci ele yönlendiriyor. Mobilya ve beyaz eşya temsilcileri, enflasyon ortamında artan fiyat ve düşen alım gücüne tahlil için kredi kartı taksit oranlarının 24 aya çıkmasını istiyor. Birtakım dernekler harekete geçerek taksit artırımı için BDDK’ya müracaatlarını yaptı.
24 ay taksit satışları artırır
Türkiye’de her yıl 650 bin civarında evlenme ve 200-250 bin oranında boşanma gerçekleştiğini kaydeden Doğanlar İdare Heyeti Lideri ve Türkiye Mobilya ve Yatak Sanayicileri Derneği (MOYSAD) Derneği Lider Vekili Davut Doğan, “Ev değiştirenlerle birlikte 1.2 milyon civarında mesken muhtaçlığı oluyor. BDDK taksit oranları geçen yıl 9’a çekmişti. Lakin bu enflasyon ortamında fiyatlar arttı, alım gücü düştü. Bu açıdan gençlerin evlenmesine takviye olmak gayesiyle taksitlerin uzatılması son derece yararlı olacak. Bölümün beklentisi 24 ay. MOYSAD olarak BDDK’ya müracaatımızı yaptık” dedi.
Halihazırda daha çok modül ve ekonomik eserlere kayış olduğunu anlatan Doğan, “Ya da gidip yüksek faizle kredi kullanarak mobilya alıyor. Bu da tüketicinin aleyhine bir durum. Şayet 24 ay taksit sistemi gelirse satışlara yüzde 10’luk artış getirir” diye konuştu.
Mesken kiralama 20 bin TL bütçe istiyor
Konut kiralama ve satın almaya yüksek talep olmasına rağmen üretimin düşük kaldığını belirten TURYAP Genel Müdürü Kemal Karadağ, bundan ötürü bilhassa İstanbul’da evlenecek gençleri konut konusunda büyük bir ıstırap beklediğini kaydetti. Karadağ, “Düğün, eşya ve üzerine de uygun konut bulma arayışı çok zorlayıcı olacak. Birebir kasvetin tatil bölgelerinde de ağırlaştığını kaydeden Karadağ, “İmkanı olmayanlar bu süreçte evlenmesin. Önlerini daha net görene kadar beklesin. Ya da eskiye dönerek anne ve babayla yaşayabilirler. Lakin bu da toplumsal meselelere neden olabilir” yorumunu yaptı. İstanbul’da ilçe ilçe, semt semt değişmekle birlikte İstanbul’da kira ortalamasının 5 bin TL olduğunu belirten Karadağ, “Sadece kira 5 bin TL, depozito 5 bin TL, emlak hizmet bedeli 5 bin 900 TL, abonelikler 1500 TL, boya/badana 2 bin 500 TL dahil edildiğinde konut kiralama için toplam sayı 19 bin 900 TL’ye geliyor” dedi. İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa da, “Evlilik dönemi yavaş yavaş açıldı. Fakat bugünlerde ‘evleneceğiz’ diye konut arayanların sayısı az. Muhtemelen büyük kısmı geçen yıl meskenini tutup pandemi nedeniyle düğününü ertelemelerden kaynaklandı. Artık önümüzdeki günlerde bir artış bekliyoruz. Ancak şu periyotta kiralık konut tutup evlenmek hiç kolay değil. İmkanı olan biran evvel tutsun” diye konuştu.
Mobilya için 50 bin TL harcanıyor
MODOKO Lideri Koray Çalışkan da, düğün paketi olarak tabir edilen yemek, oturma ve yatak odasından oluşan set için en az 50 bin TL’nin gözden çıkarılması gerektiğini söyledi. Çalışkan, “Fabrikasyon üretim yapan markalardan alışveriş yapan çiftler kredi kartıyla alışverişi tercih ederken, daha özel üretim tercih eden çiftler ise nakit yolla alışveriş yapıyor. Düğün döneminin başladığı bugünlerde taksit sayısının 9’dan üste çıkması dala hareketlilik katacak. Lakin biz burada taksit sayısı düzenlemesini bankaların kampanyalarla desteklemesini istiyoruz” dedi. “Örneğin; biz mobilyacılar kredi kartına 3 taksit yapalım. Kalan taksit sayısını da bankalar tamamlasın” diyen Çalışkan, “Çünkü kredi kartına yüksek taksit sayısı esasen artan finansman yükümüzü daha da artırıyor. Bu manada bankaların ekstra taksit sayısı vermesi daha uygun olacak. Yoksa büyük çoğunluğunu KOBİ ölçekli firmaların oluşturduğu mobilya dalının bu kadar finansman yükünü kaldırmaları kolay değil” yorumunu yaptı.
Alımlar erteleniyor
Beyaz eşyada halihazırda en fazla 9 taksit yapıldığını belirten Güçlü Tüketim ve Beyaz Eşya Perakendecileri Derneği (BEYPER) Lideri Ali Yıldız, çamaşır makinası, buzdolabı, bulaşık makinası, elektrik süpürgesi, ankastre gurubu üzere 6 modül alındığında bu eserlerin fiyatının 40 ile 50 bin ortasında tuttuğunu söyledi. Buna kurutma makinası ve derin dondurucu eklendiğinde ise sayının çok daha üste çıktığını söz eden Yıldız, “Türkiye’de minimum fiyatlı oranı yüzde 55-60. Bu nedenle kartlı alımlarda taksit sayısının 18 ay ile 24 ay ortasında çıkarılması gerekir” dedi. Halihazırda mobilya almak isteyenlerin bankalara kredi başvurusu yapmak zorunda kaldığını aktaran Yıldız, “Ancak orada da faiz oranları yüksek. Geçen yıl 561 bin adet evlilik olmuştu. Üçte biri kadar da boşanma oluyor. Bu yıl evlilik oranlarının da artması bekleniyor. Taksit oranları yükseltilirse gençlerimizin bunu uzun vadeli taksitlerle ödemesi daha kolay olacak” dedi. Hala beyaz eşya alımlarının sakin gittiğini, düğün dönemin başladığı haziran ayı itibariyle canlanma başlandığını söyleyen Yıldız, “Ancak alım gücü düşük o yüzden alımlarını ertelemeye gidenler oluyor ya da ikinci ele yönelebiliyorlar. Öte taraftan konut alamadığı için eşya alımını öteleyenler de oluyor” yorumunu yaptı.
